|
|
|
|
تحلیل سری زمانی فرایندهای هیدرولوژیک از دیدگاه نظریه آشوب (مطالعه موردی: بارش ماهانه دریاچه ارومیه)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
فرزین سعید ,حسینی خسرو ,کرمی حجت ,موسوی فرهاد
|
|
منبع
|
مهندسي عمران مدرس - 1396 - دوره : 17 - شماره : 2 - صفحه:225 -234
|
|
چکیده
|
مولفه‌های هیدرولوژیک دریاچه‌ها نقش اساسی در مدیریت کمی و کیفی آنها دارند. بررسی آشوبناکی و تصادفی بودن سری زمانی بارش در دریاچه‌ها اهمیت دارد. در این تحقیق، با استفاده از روش بُعد همبستگی (cdm)، سری زمانی بارش ماهانه دریاچه ارومیه، طی دوره آماری 40 ساله (1386-1346) تحلیل شد. پس از محاسبه زمان تاخیر، با استفاده از روش میانگین اطلاعات متقابل (ami)، بُعد نهشتن و الگوریتم نزدیکترین همسایگی کاذب (fnn)، فضای حالت بازسازی و ُبعد همبستگی محاسبه گردید. سپس، با محاسبه شاخص نمای لیاپانوف و طیف توانی فوریه، وجود آشوب بررسی شد. نتایج نشان داد که بُعد همبستگی غیرصحیح (56/2)، مقدار مثبت نمای لیاپانوف با حداکثر حدود 5/2 و پهنای وسیع باند طیف فوریه، شواهدی بر وجود آشوب در سری زمانی بارش ماهانه می‌باشند. بنابراین، سیستم دارای نظم است و جزو فرایندهای تصادفی مطرح نمی‌شود. در چنین سیستمی، نظریه آشوب قابلیت استخراج سری زمانی کوتاه‌مدت از سری زمانی بلندمدت را دارد.
|
|
کلیدواژه
|
بُعد همبستگی، بارش ماهانه، دریاچه ارومیه، طیف توان فوریه، نمای لیاپانوف
|
|
آدرس
|
دانشگاه سمنان, دانشکده مهندسی عمران, گروه مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی, ایران, دانشگاه سمنان, دانشکده مهندسی عمران, گروه مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی, ایران, دانشگاه سمنان, دانشکده مهندسی عمران, گروه مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی, ایران, دانشگاه سمنان, دانشکده مهندسی عمران, گروه مهندسی آب و سازه های هیدرولیکی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Analysis of time series in hydrological processes using chaos theory (Case study: Monthly rainfall of Urmia Lake)
|
|
|
|
|
Authors
|
Mousavi Sayed-Farhad
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|