رسوب‌شویی تحت فشار با توسعه مجرای تخلیه کننده تحتانی در مخزن سد

درحال حاضر سدهای مخزنی متعددی در دنیا، به دلیل حجم زیاد رسوبات در مخزن آنها و به ویژه در اطراف آبگیرها، با مشکلات بهره‌برداری روبه‌رو است. در این میان رسوبشویی تحت فشار به عنوان یک روش موثر برای خارج کردن رسوبات انباشته شده در پشت سد که محل جانمایی دریچه‌ها و توربین‌ها می‌باشد برای حل این مشکل مطرح شده است. اما در این نوع رسوبشویی رسوب‌های مجاور دریچه های تخلیه کننده به شکل موضعی حذف می‌شوند و میزان گسترش حد تاثیر آن محدود است، از طرفی از آنجایی که اتلاف آب در این روش نسبتا پایین است، بنابراین ارایه یک راهکار مناسب برای افزایش حد تاثیر فرآیند رسوبشویی تحت فشار می تواند گامی برای افزایش عمر سد و همچنین نجات آبگیرها با کمترین اتلاف آب باشد. در این پژوهش، به بررسی آزمایشگاهی تاثیر توسعه مجرای تخلیه کننده تحتانی در مخزن بر روی حجم و ابعاد مخروط رسوبشویی به عنوان یک راهکار پرداخته شده است. آزمایش‌‌ها با عمق و دبی‌های مختلف جریان در طول‌های مختلف توسعه مجرا، طراحی و انجام شد. نتایج پژوهش‌های اولیه نشان می‌دهد، که توسعه مجرای تخلیه کننده تحتانی در مخزن تاثیر مثبت و محسوس بر ابعاد مخروط رسوبشویی دارد، به گونه‌ای که توسعه مجرا به میزان نسبی 5/0 ، 1 و 5/1 برابر ارتفاع رسوب‌ها در مخزن باعث افزایش حجم مخروط رسوبشویی به طور متوسط، به میزان 50 ،74 و 96 درصد نسبت به حالت بدون توسعه مجرا می‌شود. همچنین با آنالیز ابعادی پارامتر های موثر روابط بدون بعدی با قدرت تخمین بالابرای تخمین ابعاد مخروط رسوبشویی ارایه شده است.