بررسی آزمایشگاهی عملکرد هیدرولیکی سرریزهای قوسی

سرریزها نقش تعیین کننده ای در ایمنی سدها دارند و بخش زیادی از هزینه‌های مربوط به ساخت سد را به خود اختصاص می‌دهند. برای اطمینان از ایمنی سدها، کارشناسان مجبور به انتخاب سیلاب های با دوره بازگشت بالا، به عنوان سیلاب طراحی سرریزها است. سرریز قوسی، کمانی از یک دایره است که افزایش طول موثر تاج سرریز را در یک عرض مشخص ممکن می‌سازد و بدین ترتیب می‌توان به ازای یک بار هیدرولیکی یکسان، دبی بیشتری را از سرریز عبور داد. در این مقاله، ضریب آبگذری و دبی عبوری سرریز قوسی قرار گرفته در داخل مخزن به صورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است. ضریب آبگذری این سرریزها به عنوان تابعی از h0/p و ? ارایه و عملکرد هیدرولیکی این سرریزها با سرریز خطی مقایسه شده است. نتایج نشان می‌دهد که به ازای بار هیدرولیکی یکسان، افزایش ? منجر به کاهش ضریب آبگذری می‌شود. با این حال افزایش طول موثر سرریز در نتیجه قوسی کردن آن، می‌تواند بهبود راندمان سرریزهای قوسی را تا حدود 45% در پی داشته باشد. با افزایش بار هیدرولیکی، ارتفاع پشته جریان در پایین‌دست سرریزهای قوسی، افزایش یافته که این امر کاهش راندمان سرریزهای قوسی را در پی دارد. در پایان بر اساس نتایج و محدودیت‌های پژوهش حاضر، روشی برای طراحی سرریزهای قوسی قرار گرفته در داخل مخزن ارایه شده است.