بررسی سازه‌انگارانه و نئورئالیستی روابط راهبردی ایران و سوریه (2015-1979)

روابط راهبردی ایران و سوریه در سه دهه گذشته مصداق یکی از دیرپاترین اتحادها در منطقه خاورمیانه بوده است. ریشه‌های این روابط راهبردی را می‌توان در تغییرگفتمان نظام ایران ناشی از پیروزی انقلاب اسلامی و ایجاد سازه‌های ارزشی جدید از یک طرف و تهدیدات مشترک این دو بازیگر در منطقه از طرف دیگر جستجو کرد، موضوعی که به‌ویژه در بحران اخیر سوریه نمود و بروز بیشتری یافت. از این رو، در پژوهش حاضر با بهره‌گیری از یک چارچوبی توصیفی و تحلیلی در صدد پاسخ به این سوال هستیم که چه عواملی در شکل‌گیری و تداوم روابط راهبردی این دو کشور طی سال‌های پس از انقلاب اسلامی ایران تا وقوع بحران سوریه به عنوان دو نقطه عطف بنیادین در تاریخ سیاسی منطقه خاورمیانه موثر بوده است؟ در این مقاله مناسب‌ترین نظریه‌هایی که قابلیت تبیین اتحاد پیچیده و راهبردی میان ایران و سوریه داشته‌اند، شناسایی شده و در میان آنها از دو نظریه سازه‌انگاری و نئورئالیسم استفن والت برای تبیین روابط راهبردی دو کشور بهره گرفته شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در بین نظریات موجود در روابط بین‌الملل، بهترین مدل تبیینی برای بررسی منافع راهبردی مشترک ایران و سوریه در سال‌های موردمطالعه، ترکیب دو نظریه سازه‌انگاری و نئورئالیسم استفن والت می‌باشد.