بررسی نسبت فرهنگِ سنتی با تجدد در دیدگاه علی شریعتی

ایران معاصر در شرایط خاص و پیچیده‌ای به سر می‌برد که در آن هم ذخایر سنت و هم مفاهیم مدرن بواسطه تحولات اجتماعی مختلف به چالشی فراگیر کشیده شده‌اند که بعضاً بازخوانی و بازاندیشی در این مجموعه آگاهی‌ها را اجتناب ناپذیر می‌سازد. از همین رو پرسش اصلی این مقاله این گونه طرح شده که فرهنگ سنتی با تجدد در دیدگاه شریعتی چه نسبتی با یکدیگر دارند. فرضیه مقاله بر آن بوده که قطبی‌سازی مطلق سنت و مدرنیته یک برساخته جعلی و وارداتی است، و می‌توان به حالتهای بدیلی همچون مدرنیته بازاندیشانه نیز توجه داشت که با نقد مدرنیته خواهان بازسازی روابط این دو است. یافته‌های پژوهش نشان داده که شریعتی با آگاهی نسبی از ظرفیت ذخایرِ سنت از یک سو، و نیروی خلاقه‌ای که مفاهیم مدرن فراهم می‌کرد، و در عین حال، با علم و اشراف به ضعفها و معایب مدرنیته، به دنبال نوعی از بازسازی رابطه سنت و تجدد بود، که می‌تواند هم متناظر با مدرنیته بازاندیشانه باشد و هم این که الگوی نظری خوبی برای کاربست مجدد آن در شرایط بحرانی فعلی فراهم کند. رویکرد مقاله توصیفی-تحلیلی و روش جمع‌آوری داده‌ها کتابخانه‌ای بوده است.