الزامات حقوق شهروندی در دهه چهارم انقلاب اسلامی در پرتو نقش عرف با تاکید بر آراء امام خمینی(ره)

حقوق شهروندی به عنوان موضوعی در حال تغییر، همواره نیازمند طرح مصادیق آنان و همسویی با خواسته های مردم و گروه های اجتماعی برای بهبود وضعیت زندگی در ابعاد سیاسی، اقتصادی-اجتماعی و فرهنگی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی الزامات حقوق شهروندی در دهه چهارم انقلاب اسلامی با تاکید بر نقش عرف در آراء امام خمینی است. بدین معنا که بر مبنای «خیر عمومی» الزامات حقوق شهروندی در دهه چهارم انقلاب اسلامی از منظر عرف شامل چه مواردی است؟ پژوهش حاضر این فرضیه را مطرح کرده که حقوق شهروندی برای دهه چهارم انقلاب اسلامی از منظر خیر عمومی، شامل حقوق اقتصادی، اجتماعی و حقوق مدنی و سیاسی است که مصادیق و اصول آن در آراء امام خمینی (ره) مطرح شده و برحسب تغییرات، نقشه راهی برای دهه چهارم انقلاب اسلامی است. ابعاد حقوق اجتماعی، شامل حق بر عدالت، سلامت، حمایت از زنان و کارگران است؛ حقوق اقتصادی نیز علاوه بر عدالت اقتصادی، مبارزه با تبعیض و نابرابری و فساد را مطرح می کند و حقوق سیاسی-مدنی نیز پشتوانه انتقاد از مدیران جامعه، حق اظهارنظر و حاکمیت قانون را در بر می گیرد. مصادیق حقوق شهروندی پوشش دهنده خیر عمومی در جامعه اسلامی بوده و می توانند به عنوان الزامات حقوق شهروندی در پرتو تغییرات زمانه و عرف در نظر گرفته شوند. در مقاله حاضر از روش توصیفی و تحلیلی و ابزار کتابخانه ای استفاده شده است. چارچوب نظری مقاله نیز همسو با موضوع بحث حاضر، خیر عمومی است.