مبانی و شیوه‌های ارزیابی خسارت معنوی ناشی از نقض قرارداد و پیامدهای اجتماعی آن پس از انقلاب اسلامی

خسارت معنوی در نظام‌های مختلف حقوقی، با وجود چالش‌های فراوان پذیرفته شده حقوق ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. اهمیت این نوع خسارت به دلیل آثار اجتماعی آن از رهگذر تاثیر بر روح و روان انسانهاست نقض یک تعهد، یا وقوع جرمی چنان تاثیر عمیقی بر زندگی اجتماعی اشخاص می‌گذارد. که نتیجه‌آن را می‌توان در روابط و تقابل با دیگران یا سایر تعاملات اجتماعی به طور ملموس مشاهده کرد.از آنجائیکه حفظ حرمت و کرامت انسان‌ها و وفای به عهد، از آموزه‌های دینی است. توجه به جبران این نوع ضرر منتج از مبانی آن می‌باشد بررسی منابع فقهی و قانونی بیانگر آن است،جبران ضرر معنوی فارغ از منشا آن دارای مبانی غنی از لحاظ قانونی و فقهی است. اما در عمل و در مقام رسیدگی دچار کم توجهی و در چالش جدی است. اول اینکه محاکم ایران از این نوع خسارت استقبال نمی‌کنند و آراء صادره بسیار کم و محدود است. اگرچه همین آراء هم علی الاصول پس از انقلاب اسلامی اصدار یافته است.دوم اینکه پس از پذیرش این نوع خسارت در مراجع قضایی در مقام جبران و ارزیابی نیز دچار مشکل خواهد بود. در این مقاله ضمن بیان مبانی قانونی و فقهی و پیامدهای اجتماعی خسارت معنوی، برای هر دو چالش راهکار ارائه گردیده است.

principles and methods of assessing moral damages resulting from breach of contract and its social consequences after the islamic revolution

moral damage in various legal systems, despite the many accepted challenges of iranian law, is no exception to this rule. the importance of this type of damage is due to its social effects through its effect on the human psyche. violation of an obligation, or the occurrence of a crime, has such a profound effect on the social life of individuals. the result can be seen in relationships and interactions with others or other social interactions. since maintaining the dignity of human beings and fulfilling the covenant, is one of the religious teachings. attention to compensation for this type of damage results from its foundations. the study of jurisprudential and legal sources indicates that compensation for moral damage, regardless of its origin, has rich foundations in terms of law and jurisprudence. but in practice and in the position of care, it has little attention and is a serious challenge. first, the iranian courts do not welcome this type of damage, and the rulings are very limited. however, the same opinions have been issued after the islamic revolution. secondly, after accepting this type of damage in the judiciary, it will also have problems in the position of compensation and evaluation. in this article, while stating the legal and jurisprudential principles and social consequences of moral damages, a solution is presented for both challenges.