تحلیل رابطه دین و دولت در اندیشه اسلام تمدنی و اندیشه اجتماعی فتح الله گولن و نصر

با توجه به الگوی سه گانه رابطه دین و دولت در اندیشه سیاسی شیعه، اسلام سنتی سید حسین نصر و اسلام اجتماعی و تمدنی فتح الله گولن مبتنی بر چه الگویی است؟ فرضیه ای که در پاسخ به پرسش اصلی مورد سنجش و آزمون قرار می گیرد آن است که: رابطه دین ودولت در اسلام نصر مبتنی بر رابطه ادغام و اتحاد و رابطه دین و دولت در اسلام اجتماعی و تمدنی فتح الله گولن مبتنی بر الگوی تعامل می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که اسلام سنتی سید حسین نصر عناصر و شاخص هایی چون: حکمت خالده، شهود، وحی الهی، وحدت باطنی و متعالی، الهامات قدسی و شریعت می باشد. در مقابل، اسلام اجتماعی و تمدنی فتح الله گولن دارای عناصری چون: لیبرالیسم، دموکراسی، دین و شریعت، عدالت، اعتماد، استقلال و آزادی، توسعه باوری، علم گرایی، تعامل، تسامح، سیاست دفاعی، ناسیونالیسم، حق انتخاب، فردگرایی، مدنیت، سکولاریسم و لائیسیته می باشد. وجه تشابه اسلام سنتی نصر و اسلام اجتماعی و تمدنی فتح الله گولن در تاکید آنها بر اسلام است، اما به عنوان تمایز باید گفت که در اسلام تمدنی و اجتماعی گولن تجدید پذیرفته می شود و در اسلام سیاسی نصر ستیز حداکثری با غرب و مدرنیته و تجدد دارد و اساساً سنت الگو و مبنای عمل است. اسلام سیاسی نصر، دینی است و قائل به پذیرش تجدد نیست، اما  اسلام اجتماعی گولن سکولار و الزاماً اسلامی نیست و احتمال رسیدن آن به اسلام سیاسی بسیار کم است.

analysis of the relationship between religion and government in the thought of civilized islam and the social thought of fethullah gulen and nasr

according to the three patterns of the relationship between religion and government in shiite political thought, what is the model of the traditional islam of seyyed hussein nasr and the social and civilizational islam of fethullah gulen? the hypothesis that is tested and tested in response to the main question is that: the relationship between religion and government in islam nasr is based on the relationship of integration and unity and the relationship between religion and government in social islam and civilization fethullah gulen is based on the pattern of interaction be. findings show that the traditional islam of seyyed hossein nasr is elements and characteristics such as: wisdom of khaleda, intuition, divine revelation, esoteric and transcendent unity, holy inspirations and sharia. in contrast, fethullah gulen’s social and civilizational islam has elements such as: liberalism, democracy, religion and sharia, justice, trust, independence and freedom, development-belief, scientism, interaction, tolerance, defense policy, nationalism, the right to choose , individualism, civilization, secularism and secularism. the similarity between traditional nasr islam and fethullah gulen’s social and civilizational islam is in their emphasis on islam, but as a distinction it should be said that in civilized and social islam gulen is re-accepted and in anti-christian political islam mostly with the west and it has modernity and modernity, and tradition is basically the model and basis of action. nasr political islam is religious and does not accept modernity, but gulen’s social islam is not secular and not necessarily islamic, and it is very unlikely to reach political islam.