چا‌لش‌های رانت و فساد سیاسی برای جامعه مطلوب اسلامی با رویکردی به آراء امام خمینی (ره)

پژوهش حاضر به دنبال بررسی چالش های رانت و فساد سیاسی در جامعه اسلامی است که به طور موردی، دیدگاههای امام خمینی (ره) را مورد تاکید قرار می دهد. سوال پژوهش این است: بر مبنای رویکرد امام خمینی، رانت و فساد سیاسی از چه راههایی باعث عدم تحقق جامعه مطلوب اسلامی می‌شوند؟ پاسخی که مطرح می شود این است: رانت انواع مختلفی از رانت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دارد که از نظر امام خمینی (ره)، مصادیق متعدد رانت شامل بی عدالتی در دستیابی به منافع، تبعیض و رابطه گرایی، قوم و خویش سالاری، بی قانونی و عدم توجه به شایسته سالاری است. تبعات رانت نیز بر هم خوردن تعدیل در نظام اسلامی، افزایش فاصله طبقاتی، گسترش محرومیت و نادیده گرفتن حاکمیت قانون و از همه مهم تر، نادیده گرفته شدن احکام شرع است که همگی چالشی برای تحقق جامعه مطلوب اسلامی محسوب می شوند. پیشنهاد این است که تنقیح بحث رانت از منظر فقهی و بررسی آثار مخرب آن در حوزه سیاست و اجتماع راهکاری برای آشکار شدن و شناختن این وجه از فساد در جامعه اسلامی و مبارزه با آن است. روشی که مورد استفاده پژوهش حاضر قرار گرفته است، توصیفی-تحلیلی است.

Challenges of rent and political corruption for a favorable Islamic society with an approach to the views of Imam Khomeini

The present study seeks to examine the challenges of rent-seeking and political corruption in Islamic society, which occasionally emphasizes the views of Imam Khomeini. The research question is: According to Imam Khomeini’s approach, in what ways do rent and political corruption cause the failure of a desirable Islamic society? The answer is: rent has different types of political, economic and social rent. According to Imam Khomeini, there are many examples of rent, including injustice in the pursuit of interests, discrimination and relationalism, ethnicity and kinship. Sovereignty is lawlessness and disregard for meritocracy. The consequences of rent are the disruption of adjustment in the Islamic system, the increase of class distance, the expansion of deprivation and the disregard of the rule of law, and most importantly, the disregard of the rules of Sharia, which are all challenges to achieving the desired Islamic society. The suggestion is that refuting the rent debate from a jurisprudential point of view and examining its destructive effects in the field of politics and society is a way to reveal and recognize this aspect of corruption in Islamic society and fight against it. The method used in the present study is descriptive-analytical.