شعرِ نمادگرا؛ نَمایی از گفتمانِ ساختارستیز در تحولات منتهی به انقلاب (مطالعۀ موردی اشعار اخوان ثالث و شاملو)

پرسش اصلی این مقاله دربارۀ نمادگرایی سیاسی-اجتماعی در شعر معاصر و تاثیر آن بر تحولات انقلاب اسلامی است. دامنۀ تحقیق به دو شاعر (شاملو و اخوان ثالث) محدود شده است. نمادگرایی یا سمبولیسم مکتبی هنری است که در شعر و ادبیات و نقاشی آثار متعددی ایجاد کرده است. منظور از نمادگرایی کاربرد واژه در معنایی رمزی-کنایی است. نمادگرایی سیاسی عموماً و غالباً در فضای انسداد سیاسی رشد می‌کند و فضای عمومی انقلابی را ایجاد می‌کند. در اختناق پهلوی دوم نمادگرایی در شعر اوج گرفت و عاقبت در گفتمان انقلابی تاثیر گذاشت. این تحقیق با بررسی نمادگرایی در شعر شاملو و اخوان به این نتیجه رسیده است که برآمدن وجوهاتی از گفتمان انقلابی ریشه در همین فضاسازی‌های ادبی داشته که ذهنیت عمومی جامعه را برای طوفان انقلاب آماده کرده است. روش تحقیق کیفی از نوع توصیفی-تحلیلی و شیوه جمع‌آوری داده‌ها کتابخانه‌ای بوده است.

Symbolic poetry; A View of Anti-Structural Discourse in the Developments Leading to the Revolution (A Case Study of the Poems of the Akgavan and Shamloo)

The main question of this article is about socio-political symbolism in contemporary poetry and its impact on the developments of the Islamic Revolution. The scope of research is limited to two poets (Shamloo and Akhavan). Symbolism is a school of art that has created numerous works in poetry, literature and painting. Symbolism means the use of the word in a symbolic-metaphorical sense. Political symbolism generally and often grows in an atmosphere of political obstruction and creates a revolutionary public atmosphere. In the second Pahlavi oppression, symbolism peaked in poetry and eventually influenced revolutionary discourse. This study, by examining the symbolism in the poetry of Shamloo and the Brotherhood, has come to the conclusion that the emergence of aspects of revolutionary discourse is rooted in the same literary atmospheres that have prepared the general mentality of society for the storm of revolution. The qualitative research method was descriptive-analytical and the data collection method was library.