نهضت آزادی در ایران پساانقلابی: تعارض منظومه‌های معنایی

نهضت آزادی یکی از تشکل‌های سیاسی تاثیرگذار در فرآیند انقلاب، که در مبارزه پارلمانتاریستی و مسالمت آمیز با رژیم پهلوی موثر بود، پس از انقلاب، با پذیرش وظیفه خطیرِ دولت‌موقت، نقش انتقال قدرت را ایفا کرد. اما در جریان تثبیت و تکوین ساختار قدرت حذف شد. این پژوهش با هدف بررسی علل اصلی ناکامی نهضت آزادی در فرایند ساخت قدرت در جمهوری اسلامی انجام شده است. یافته‌های این پژوهش حاکی از این است که عدم هم سویی میان دالهای مرکزی و منظومه‌های معنایی گفتمان نهضت آزادی با مبانی فکری و ایدئولوژی غالب، از یک سو، و از سویی دیگر، تنش و تضاد میان کنشگری محافظه‌کارانه نهضت آزادی در جایگاه دولت موقت، با روحیات انقلابی فضای ایرانِ پساانقلابی، مهمترین علل ناکامی نهضت آزادی در فرایند ساخت و تکوین قدرت در جمهوری اسلامی بوده است. این تعارضات در پنج مولفه «شکل نظام سیاسی»، «مبانی مشروعیت»، «الگوی تعامل با غرب»، «ایرانیّت و اسلامیّت»، و «اندیشه اقتصادی» بررسی شده است. در این مقاله از روش کتابخانه‌ای برای گردآوری اطلاعات و از روش توصیفی و تحلیلِ گفتمانی نیز برای ارزیابی داده‌ها استفاده شده است.

The Freedom Movement in PostRevolutionary Iran: The Conflict of Semantic Systems

Azadi Movement was one of the most influential political organizations in the process of formation of the Islamic Revolution, which played a pivotal role during the participation in the provisional government’s new system. However, during the establishment and consolidation of the Islamic Republic of Iran, this movement faced a serious theoretical challenge with the dominant discourse and failed to gain a significant place in the structure of power in the Islamic Republic system and eventually went to the sidelines.This research aimed to investigate the main reasons for failure of Azadi Movement in the process of power structure in the Islamic Republic of Iran. Research findings indicate that conflict of the intellectual and ideological foundations of Azadi Movement with the dominant intellectual foundations in the Islamic Republic was the main reason for Azadi movement’s failure in the process of power structure in the Islamic Republic of Iran.in the Islamic Republic of Iran.