بررسی نقش و کارکرد نمادهای مناسکی در همبستگی ملی در جمهوری اسلامی ایران

ﻫﺮ ﻧﻈﺎم ﻓﮑﺮی ﺑﺮای ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻌﺎﻧﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮد در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﻧﻬﺎدﻫﺎﯾﯽ ﺑﺮای ایجاد هماهنگی و ثبات، تعمیق همبستگی ملی و جامعه پذیری سیاسی، نیازمند می باشد. مناسک و آیین­هایی که در میان جوامع شکل می گیرند، دارای اهمیت کارکردی هستند. هر فرهنگی برای انتقال باورها و معانی بنیادی خود، نیازمند نظام اسطوره های شناختی خاصی است که این معانی را در بستری از تقدس به ذهن مخاطبان و کنش های آنها انتقال دهد. این انتقال در بستر مناسک و نظام مناسکی آن فرهنگ انجام می گیرد. سوال اصلی این است که مناسک در ایران چه نقشی در ایجاد همبستگی و تداوم در جمهوری اسلامی ایران دارد. در همین راستا نویسنده در صدد اثبات این فرضیه است که «گفتمان جمهوری اسلامی به عنوان گفتمان هژمون به دنبال تثبیت نظام ارزشی و هنجاری در عرصه فرهنگی است که از طریق آن همبستگی و تداوم خود را بازتولید کند. لذا در طول نزدیک به چهار دهه ج.ا. ایران از طریق مراسم، آیین ها، سمبل ها و سالگردهای تاریخی و اسلامی را به عنوان امر سیاسی و منبع میکرو فیزیک قدرت دانسته و منبع تراوش قدرت نرم برای نظام در نظر می گیرد. مقاله پیش رو با رویکرد تحلیلی با بهره گیری از جامعه شناسی به تبیین و تحلیل این موضوع پرداخته است.