ارزیابی برخی صفات مهم زراعی و فیزیولوژیک در ارقام جو در شرایط دیم

شناسایی صفاتی که مـی تواننـد در برنامه های اصلاحی بهبـود عملکرد جو در شرایط دیم مورد توجه قرار گیرند، شانس موفقیت در برنامه های اصلاحی را افزایش داده و امکان برنامه ریزی در جهت انتخاب صفات موثر در بهبود عملکرد را فراهم خواهد نمود. دراین تحقیق به منظور بررسی ارتباط بین عملکرد و صفات مهم زراعی جو در ارقام ایرانی و اروپایی در شرایط دیم و آزمایشگاه، تعداد20 رقم جو ایرانی و 24 رقم جو اروپایی در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی در سال 94-1393 کشت شدند. تجزیه همبستگی مشخص نمود که عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک، تعداد پنجه بارور در متر مربع، ارتفاع گیاه، عملکرد کاه، شاخص برداشت و وزن هکتولیتر همبستگی مثبت و معنی دار داشت. صفت راندمان مالت سازی با صفات عرض دانه، طول ریشک، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، وزن هکتولیتر، دوره پر شدن دانه، سرعت پر شدن دانه و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک دارای همبستگی مثبت و معنی داری بود. تجزیه مسیر نشان داد که بیش ترین اثر مستقیم بر عملکرد متعلق به صفت تعداد پنجه بارور در متر مربع بود. سرعت پرشدن دانه دارای بیش ترین اثر مستقیم و مثبت بر وزن هزار دانه و عملکرد کاه، بیش ترین اثر مثبت مستقیم بر عملکرد بیولوژیک را داشت. به کمک تجزیه به عامل ها، ده عامل شناسایی شد که مهم ترین آن ها عوامل فنولوژیک موثر بر هدف، خصوصیات سنبله و برگ پرچم بود و در مجموع 78/03درصد از تنوع کل داده ها را توجیه می کرد. با توجه به نتایج حاصل، برای تولید ژنوتیپ های جو با عملکـرد دانـه بـالا در شـرایط دیم، پیشنهاد می شود گیاهانی با تعداد بیش تر پنجه بارور در واحد سطح، عملکرد بیولوژیک بیش تر، طول دوره زایشی کوتاه تر و ارتفاع بلندتر انتخاب شوند.