اثر کاربرد کلسیم بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی و عملکرد دانه سویا در شرایط آلودگی خاک به سرب

کلسیم نقش مهمی در رشد و نمو گیاه و واکنش به تنش های محیطی ایفا می کند. با این وجود اثر آن در واکنش گیاه به تنش فلزات سنگین به طور گسترده ای مورد بررسی قرار نگرفته است. لذا به منظور بررسی نقش کلسیم در تحمل به تنش سرب در سویا آزمایشی گلدانی در منطقه واوان واقع در جنوب تهران انجام شد. این تحقیق به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل سه سطح سرب (صفر، 100 و 200 میلی گرم نیترات سرب بر کیلوگرم خاک) و سه سطح کلسیم (صفر، 200 و 400 میلی گرم کلرید کلسیم بر کیلوگرم خاک) بود. نتایج نشان داد که تنش سرب غلظت سرب ریشه، پراکسیداسیون چربی ها و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز را افزایش داد. سمیت سرب هم چنین موجب کاهش صفات شاخص سبزینگی، محتوی آب نسبی، سطح برگ، زیست توده و عملکرد دانه سویا شد. از سوی دیگر تحت شرایط تنش سرب، کاربرد کلسیم به ویژه 400 میلی گرم کلرید کلسیم بر کیلوگرم خاک موجب کاهش جذب سرب و پراکسیداسیون چربی ها و فعالیت بیش تر آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز شد. کاربرد کلسیم باعث بهبود صفات مرتبط با رشد از جمله شاخص سبزینگی، محتوی آب نسبی، سطح برگ، زیست توده و عملکرد دانه سویا شد. این نتایج نشان داد که کلسیم می تواند از طریق کاهش جذب سرب، افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان، بهبود وضعیت آبی گیاه و محتوی کلروفیل به عنوان ابزاری مفید در تحمل به تنش سرب در سویا مورد استفاده قرار گیرد.