اثر سدیم نیترو پروساید و کربنات‌کلسیم بر برخی صفات فیزیولوژیکی کنجد در شرایط تنش شوری

با هدف بررسی نقش کلسیم و سدیم نیتروپروساید بر کاهش اثرات مخرب تنش شوری این آزمایش به صورت اسپلیت پلاتفاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در شرایط مزرعه ای اجرا شد. فاکتور اصلی شامل دو سطح شوری (آبیاری با آب معمولی و آب شور) و فاکتورهای فرعی شامل سدیم نیتروپروساید در چهار سطح (صفر، پیش تیمار بذر، محلول پاشی با غلظت 50 میکرومولار و پیش تیمار بذر+ محلول پاشی با غلظت 50 میکرومولار) و محلول پاشی کلسیم در سه سطح (صفر، کربنات کلسیم به شکل معمول و به شکل نانو با غلظت چهار در هزار) در سه تکرار بود. نتایج نشان داد که تنش شوری سبب کاهش ظرفیت فتوسنتزی و میزان کلروفیل برگ شد. به طوری که میزان کلروفیل کل در شرایط تنش 72 درصد کاهش را نسبت به شرایط نرمال نشان داد. استفاده از تیمارهای سدیم نیتروپروساید اثر مطلوبی در افزایش سطح کلروفیل داشت. در بین تیمارهای این ماده کاربرد پیش تیمار به علاوه محلول پاشی بیش ترین اثر مثبت را بر مقدار کلروفیل برجای گذاشت. هم چنین تنش شوری باعث کاهش نسبت کلروفیل a/b شد. استفاده از تیمارهای کلسیمی باعث افزایش هر دو نوع کلروفیلa وb شد. اعمال تنش شوری سبب افزایش قابل ملاحظه ای در میزان سدیم برگ شد به گونه ای که برای مثال مقدار سدیم موجود در برگ از 4/6 میلی گرم در شرایط نرمال به 7/22 میلی گرم در شرایط اعمال تنش شوری افزایش یافت. هم چنین آزمون مقایسه میانگین داده ها نشان داد که با اعمال تنش شوری از میزان روغن کنجد کاسته و بر میزان پروتئین دانه افزوده می شود. به طوری که مقدار روغن در شرایط تنش2/2 درصد کاهش و میزان پروتئین 4/3 درصد افزایش را نسبت به شرایط نرمال نشان دادند.