اثر مقادیر نیتروژن بر عملکرد دانه و کارایی مصرف نیتروژن ژنوتیپهای گندم دوروم در خوزستان

به منظور بررسی اثر مقادیر نیتروژن بر عملکرد دانه و کارایی مصرف نیتروژن ژنوتیپهای گندم دوروم، این آزمایش در سال زراعی 1391- 1390 بهصورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. نیتروژن بهعنوان فاکتور اصلی شامل: 45، 90 و 135 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و فاکتور فرعی، سه رقم گندم دوروم شامل یاواروس، شوا و 78 sبود. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای نیتروژن بر عملکرد ارقام گندم معنیدار بود. بیشترین مقدار عملکرد بیولوژیک (1376 گرم در متر مربع)، عملکرد دانه (6/494 گرم در متر مربع)، تعداد دانه در سنبله (58/32) و وزن هزار دانه (86/39 گرم) در تیمار کاربرد 135 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بهدست آمد. لاین 78s از بیشترین عملکرد دانه (1/488 گرم در مترمربع)، عملکرد بیولوژیک (1389 گرم در مترمربع) و تعداد دانه در سنبله (64/32) برخوردار بود. در مقابل کمترین عملکرد دانه (4/ 394 گرم در مترمربع) مربوط به رقم یاواروس بود. همچنین بالاترین میزان کارایی مصرف نیتروژن در تیمار کمترین مقدار کود مصرفی و لاین 78s بهدست آمد. در مجموع تیمار کاربرد 135 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در لاین 78s بالاترین عملکرد دانه را تولید کرد. in order to investigate the effect of different nitrogen amounts on grain yield and nitrogen use efficiency in durum wheat genotypes, this experiment was conducted as split plots in randomized complete blocks design with four replications in 2012-2013 cropping year. nitrogen as main factor was including: 45, 90 and 134 kilogram net nitrogen in hectare and sub factor three wheat cultivars consisted of yavarus, showa and the s78. the results showed that the effect of nitrogen treatments on yield of wheat cultivars was significant. the highest biological yield (1376 gram in m-2), grain yield (494.6 gram in m-2), grain number per spike (32.58) and one thousand-grain weight (39.86 gram) was obtained in treatment application of 135 kilogram net nitrogen in hectare. line s78 had the highest grain yield (488.1 gram in m-2), biological yield (1389 gram in m-2) and grain number per spike (32.64). in contrast the lowest grain yield (394.4 gram in m-2) belonged to yavarus cultivar. in addition, the highest nitrogen use efficiency was obtained in the minimum amount of fertilizer used and s78 line. generally, treatment of using 135 kilogram net nitrogen in hectare in s78 line produced the highest grain yield.