بررسی روابط میان عملکرد و صفت‌های وابسته به آن در دو گروه رسیدگی سویا از راه تجزیه علیت

به منظور بررسی روابط موجود بین صفت‌های موثر بر عملکرد دانه رقم دو گروه رسیدگی سویا، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان در سال 1388 اجرا گردید. تیمار آزمایشی شامل هفت رقم سویا به نام‌های 033، 032، سحر (متعلق به گروه رسیدگی 4)، ال.‌17، کلارک، زان و مادری (متعلق به گروه رسیدگی 3) بود. در این آزمایش صفت‌های تعداد غلاف در ساقه اصلی، تعداد غلاف در شاخه فرعی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، وزن بوته، وزن دانه در بوته، تعداد دانه در بوته، درصد روغن، درصد پروتیین، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت مورد بررسی قرار گرفت. همبستگی بین صفت‌ها، رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت در گروه‌های رسیدگی به طور جداگانه انجام شد. نتایج این آزمایش نشان داد که صفت عملکرد بیولوژیک در گروه رسیدگی iv و صفت‌های وزن دانه در بوته، عملکرد بیولوژیک و وزن بوته در گروه رسیدگی iii، دارای بیشترین ضریب همبستگی مثبت و معنی‌دار با عملکرد دانه بودند. نتایج رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که این صفت‌ها بیشترین درصد تغییرات عملکرد را توجیه کردند. سپس صفت‌های وارد شده به مدل رگرسیونی توسط تجزیه علیت بررسی شد و بر اساس آن در گروه رسیدگی iv، صفت عملکرد بیولوژیک (04/1=r) و در گروه رسیدگی iii، صفت وزن دانه در بوته (801/0=r) بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر روی صفت عملکرد دانه دارا بودند. لذا هر گونه فعالیت‌های اصلاحی یا زراعی در جهت بهبود این صفت‌ها می‌تواند عملکرد سویا را افزایش دهد.