شبیه‌سازی شاخص‌های رشد و تنش خشکی ارقام کلزا در استان لرستان

کلزا پس از سویا و نخل روغنی سومین محصول روغنی مهم در جهان است. ارزیابی شاخص های رشد و تنش خشکی ارقام مختلف می تواند در معرفی رقم مناسب برای دستیابی به عملکرد بهینه کمک کند. تحقیق حاضر با استفاده از تکنیک مدل سازی به منظور شبیه سازی شاخص های رشدی و تنش خشکی سه رقم کلزا (hyola308، hyola401 و rgs003) در چهار منطقه استان لرستان انجام گرفت. برای شبیه سازی رشد و عملکرد کلزا از مدل apsim استفاده شد. به طور میانگین در همه ی مناطق، رقم hyola401 بالاترین شاخص سطح برگ (4.7)، سرعت رشد محصول (21.1 گرم بر مترمربع در روز)، سرعت رشد نسبی (0.8 گرم بر گرم) و تولید ماده خشک (1507.4 گرم در مترمربع) را داشت. در مناطق مختلف، عملکرد دانه از 1.9 تن در هکتار در الشتر تا 4.8 تن در هکتار در پلدختر دارای تغییرات بود. همچنین به طور میانگین، مقدار عملکرد دانه برای ارقام hyola308، hyola401 و rgs003 به ترتیب برابر با 3.9، 4.5 و 4 تن در هکتار بود. از نظر شاخص تنش آبی، تنش آبی در منطقه الشتر مشاهده نشد اما در سایر مناطق تنش آبی بعد از مرحله گل دهی شروع شد و تا انتهای فصل رشد ادامه پیدا کرد. الگوی خشکی مناطق و ارقام مورد بررسی نشان می دهد که در بیش تر مناطق مدیریت آبیاری مناسب در اواخر دوره رشد کلزا می تواند به بهبود عملکرد و تولید دانه این محصول زراعی در شهرستان های مورد بررسی کمک کند.

simulating growth and drought stress indices of rapeseed cultivars in lorestan province

rapeseed is the third most important oilseed product after soybean and oil palm in the world. evaluating the growth and drought indices of different cultivars can help introduce the optimal cultivar for a given region to achieve optimal production. the current research was conducted in four counties of lorestan province including aleshtar, khorramabad, kuhdasht, and pol-e dokhtar for simulating the growth and drought indices of three rapeseed cultivars (hyola308, hyola401, and rgs003) using modeling technique. apsim model was used to simulate the growth and yield of rapeseed. on average across all counties, hyola401 had the maximum lai (4.7), cgr (21.1 g m-2 day-1), rgr (0.8 g g-1), and tdw (1507.4 g m-2 day-1). grain yield varied from 21.1 tons ha-1 in aleshtar to 4.8 tons ha-1 in pol-e dokhtar. also, on average across various counties, the average grain yield for hyola308, hyola401, and rgs003 cultivars was 3.9, 4.5, and 4 tons ha-1, respectively. for the water stress factor (wsf), water stress was not observed in aleshtar, but in other counties, water stress started after the flowering stage and lasted until the maturity stage. the drought pattern indicated that in most counties, except aleshtar, suitable irrigation management at the end of the rapeseed growth period can help to improve grain yield in the studied counties.