بررسی انتقال مجدد ماده خشک و فتوسنتز جاری در کلزا (.brassica napus l) تحت تاثیر سطوح نیتروژن، شیوه‌های کاشت و خاک‌ورزی به‌عنوان کشت دوم پس از برنج

به‌منظور بررسی اثر سطوح نیتروژن، شیوه‌های کاشت و خاک‌ورزی بر انتقال مجدد ماده خشک و فتوسنتز جاری در کلزا تحت شرایط شالیزاری، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات برنج کشور در شهرستان رشت طی دو سال زراعی 97-1395 اجرا شد. در این آزمایش، سه روش خاک‌ورزی (خاک‌ورزی متداول، کم خاک‌ورزی و بدون خاک‌ورزی) به‌عنوان کرت‌های اصلی و دو روش کشت (مستقیم و نشایی) و چهار سطح نیتروژن خالص از منبع اوره (صفر، 100، 200 و 300 کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان کرت‌های فرعی درنظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که سال دوم آزمایش از میزان انتقال مجدد ماده خشک (96/583 گرم در مترمربع)، میزان فتوسنتز جاری (68/2764 گرم بر متر مربع) و عملکرد دانه (6/3348 کیلوگرم در هکتار) بیشتری برخوردار بود. کشت نشایی نسبت به کشت مستقیم از نظر میزان انتقال مجدد ماده خشک، کارایی و سهم انتقال مجدد، فتوسنتز جاری و عملکرد دانه، دارای برتری بود. بین سطوح نیتروژن، مقادیر 200 و 300 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیش‌ترین میزان انتقال مجدد ماده خشک، فتوسنتز جاری و عملکرد دانه را داشتند. بر اساس نتایج این آزمایش، روش کم ‌خاک‌ورزی همراه با با مصرف 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در شیوه کشت نشایی می‌تواند موجب افزایش انتقال مجدد ماده خشک، میزان فتوسنتز جاری و عملکرد دانه کلزا در اراضی شالیزاری استان گیلان شود.

investigation of dry matter remobilization and current photosynthesis of rapeseed (brassica napus l.) under nitrogen levels, planting and tillage methods as a second crop after rice

in order to investigate the effects of nitrogen levels, planting and tillage methods on the dry matter remobilization and current photosynthesis in rapeseed (brassica napus l.) in paddy field conditions, a split factorial experiment in complete randomized block design was conducted with three replications at research fields of rice research institute of iran in rasht during two cropping seasons of 2016-2018. in this experiment, three tillage systems (conventional tillage, minimum tillage and no-tillage) were considered as main plots and two planting methods (direct and transplanting) and four rates of nitrogen (n) fertilizer from urea source (0, 100, 200 and 300 kg.ha-1) as factorial arrangement in subplots. the results showed that the second year of the experiment had the maximum dry matter remobilization (583.96 g.m-2), current photosynthesis (2764.68 g.m-2) and grain yield (3348.6 kg.ha-1). the dry matter remobilization, remobilization efficiency, share of remobilization and grain yield for the transplanting method was higher than the direct seeding method. among the n levels, the treatments of 200 and 300 kg.ha-1 had the highest dry matter remobilization, current photosynthesis and grain yield. based on the results of this experiment, minimum tillage system with 200 kg.ha-1 of n in transplanting method can increase dry matter remobilization, current photosynthesis and grain yield of rapeseed in paddy fields of guilan province.