بررسی اثرات تاریخ کاشت و منابع مختلف تامین نیتروژن برعملکرد و اجزای عملکرد دو توده سیاه‌دانه (nigella sativa l)

استفاده از کودهای آلی و کودهای زیستی به عنوان جایگزین کودهای شیمیایی و شناخت مناسب ترین زمان کاشت راه کاری موثر برای بهبود رشد گیاه و رسیدن به حداکثر عملکرد در تولید محصولات کشاورزی است. به منظور بررسی اثرات تاریخ کاشت و منابع مختلف تامین نیتروژن برعملکرد و اجزای عملکرد دو توده سیاه دانه آزمایشی در دو سال زراعی 97-1396 و 98-1397 به صورت فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار درمزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر اجراء شد. منابع نیتروژن شامل: اوره، کودگاوی، ازتوباکتر، اوره+کود گاوی، اوره+ ازتوباکتر، ازتوباکتر+کود گاوی، اوره+ ازتوباکتر+ کودگاوی و تاریخ کاشت1 آذر و 25 بهمن به صورت فاکتوریل به عنوان عامل اول در کرت های اصلی و2 توده بذر سیاه دانه اراک و سمیرم به عنوان عامل دوم در کرت های فرعی قرارداده شدند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که برهم کنش تاریخ کاشت، منابع نیتروژن و توده های سیاه دانه بر صفات: ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت در سطح پنج درصد معنی دار بود. از نظر کمی توده سیاه دانه اراک با بیش ترین ارتفاع بوته ( 76.4سانتی متر)، تعداد شاخه جانبی ( 6.4 عدد)، تعداد کپسول در بوته ( 10.8 عدد)، وزن هزار دانه (1.8 گرم)، عملکرد بیولوژیکی( 2218 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (28.3 درصد) در تاریخ کاشت اول (1 آبان) نسبت به توده سیاه دانه سمیرم و تاریخ کاشت دوم (25 بهمن) برتری داشت. بیش ترین عملکرد دانه معادل (8/498 کیلوگرم در هکتار) درتیمار تاریخ کاشت 1 آذر و کاربرد اوره برای توده سیاه دانه اراک حاصل شد که تفاوت معنی داری با تیمار تغذیه تلفیقی ( اوره+ ازتوباکتر+ کودگاوی) با متوسط ( 460.8 کیلوگرم در هکتار) با توده سمیرم در تاریخ کشت 25 بهمن نداشت، با توجه به نتایج حاصله، تغذیه تلفیقی می‌تواند جایگزین مناسبی برای کود شیمیایی اوره در زراعت گیاه سیاه دانه باشد تا گامی موثر در راستای کشاورزی پایدار و حفظ محیط زیست برداشته شود.

investigation of the effects of planting date and different sources of nitrogen on yield and yield components of two types of nigella sativa l

the use of organic fertilizers and biofertilizers as alternatives to chemical fertilizers and recognizing the best planting time is a way to improve plant growth and achieve proper yield in agricultural production. in order to investigate the planting date and different nitrogen sources on yield and yield components of two experimental black seed masses in two cropping years 1396-97 and 1397-98 as a factorial split plot in a randomized complete block design with three replications in the experimental field of azad university shushtar islamic was performed. nitrogen sources include: urea, cow manure, azotobacter, urea + cow manure, urea + azotobacter, azotobacter + cow manure, urea + azotobacter + cow manure and planting date 1 azar and 25 bahman as factorial as the first factor in the main plots and 2 black seed masses arak. and semirom were implemented as the second factor in the subplots. combined analysis of variance showed that the interaction of planting date, nitrogen sources and black seed masses on traits: plant height, number of lateral branches, number of capsules per plant, number of seeds per capsule, 1000-seed weight, grain yield and harvest index at level five . the percentage is significant. in terms of quantity, arak black seed mass with the highest plant height of 76.4 cm, number of lateral branches 6.4, number of capsules per plant 10.8, weight of 1000 seeds per 1.8 g / m2, biological yield 2218 at surface height harvest index of 28.3% on the first planting date (november 1) was superior to semirom black seed mass and the second planting date (february 16). the highest grain yield of 499.8 weight per field was obtained in the treatment of planting date of 1 azar and application of urea for black seed in arak, which was significantly different from the combined feeding treatment (urea + azotobacter + manure) with an average of 460.8 weight in the ground. , semirom mass did not have on the date of planting 25 bahman, so according to the results of the selection of arak black seed mass, the first planting date and integrated feeding is recommended for cultivation in the region.