بررسی مصرف کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر صفات فیزیولوژیکی زراعی و مولفه های پرشدن دانه تریتیکاله (triticosecale wittma l.) در شرایط شوری خاک

شوری یکی از مهم ترین عوامل غیر زیستی است که می تواند رشد و عملکرد گیاهان زراعی را محدود نماید ولی کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون قادر است اثرات شوری را تعدیل نماید. در این راستا به منظور بررسی اثر شوری، کودهای زیستی و نانوسیلیکون بر محتوای کلروفیل و مولفه های پرشدن دانه تریتیکاله، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 1400 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سطوح شوری (عدم اعمال شوری به عنوان شاهد، شوری 30 و 60 میلی مولار با نمک nacl)، کاربرد کودهای زیستی (عدم کاربرد به عنوان شاهد، کاربرد ورمی کمپوست، مایکوریزا، کاربرد هم زمان ورمی کمپوست و مایکوریزا) و محلول پاشی نانوسیلیکون (محلول پاشی با آب به عنوان شاهد و محلول پاشی 30 و 60 میلی گرم در لیتر نانوسیلیکون) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که کاربرد هم زمان ورمی کمپوست، مایکوریزا ومحلول پاشی 60 میلی گرم در لیتر نانوسیلیکون تحت شرایط عدم اعمال شوری، وزن و حجم ریشه (به ترتیب 34.82 و 12.92 درصد)، محتوای کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کاروتنوئید (به ترتیب 80.22، 90.32، 88.82 و 80.96 درصد)، شاخص سطح برگ (132.96 درصد) را نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون تحت شرایط شوری 60 میلی مولار افزایش داد. همچنین کاربرد هم زمان ورمی کمپوست، مایکوریزا و محلول پاشی 60 میلی گرم در لیتر نانوسیلیکون تحت شرایط عدم اعمال شوری، حداکثر وزن دانه، طول دوره و دوره موثر پرشدن دانه را (به ترتیب 40.07، 25.69 و 44.93 درصد) و عملکرد دانه را (88.88 درصد) نسبت به شرایط عدم کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون تحت شرایط شوری 60 میلی مولار خاک افزایش داد. به نظر می رسد که کاربرد کودهای زیستی و نانوسیلیکون می تواند با بهبود شاخص سطح برگ، وزن و حجم ریشه، محتوای کلروفیل و مولفه های پر شدن دانه، عملکرد دانه تریتیکاله را تحت شرایط شوری افزایش دهد.

study of bio fertilizers and nano silicon application on physiological traits and grain filling components of triticale (triticosecale wittma l.) under soil salinity condition

salinity is one of the most important abiotic stresses that can limit the growth and yield of crops, but application of  bio fertilizers and nano silicon  can moderate the effects of salinity. so, in order to study the effects of salinity, bio fertilizers and nano silicon on chlorophyll content and grain filling components of triticale, an experiment was conducted as factorial based on randomized complete block design with three replications in greenhouse research of faculty of agriculture and natural resources, university of mohaghegh ardabili during 2021. factors experiment were included salinity levels (no application of salinity as control, salinity of 30 and 60 mm by nacl), application of bio fertilizers (no application as control, application of vermicompost, mycorrhiza, both application of vermicompost and mycorrhiza), and nano silicon foliar application (foliar application with water as a control, foliar application 30 and 60 mg.l 1 nano silicon). the results showed that both application of vermicompost, mycorrhiza and foliar application of 60 mg.l 1 nano silicon under no salinity conditions increased root weight and volume (34.82 and 12.92%, respectively), chlorophyll a, b, total chlorophyll and carotenoids content (80.22, 90.32, 88.82 and 80.96%, respectively) and leaf area index (132.96%) compared to no application of bio fertilizers and nano silicon under 60 mm salinity conditions. also, both application of vermicompost, mycorrhiza and foliar application of 60 mg.l 1 nano silicon under no salinity conditions increased maximum of grain weight, grain filling period and effective grain filling period (40.07, 25.69 and 44.93% respectively) and grain yield (88.88%) compared to no application of bio fertilizers and nano silicon under 60 mm salinity conditions. it seems that the application of bio fertilizers and nano silicon can increase grain yield of triticale under salinity conditions due to improve leaf area index,  root weight and volume, chlorophyll content and grain filling components.