تاثیر کیتوزان و نانو کود منیزیم بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک ژنوتیپ‌های کنجد در شرایط تنش خشکی

به منظور بررسی اثر کیتوزان و کود نانو منیزیم بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک دو رقم کنجد در شرایط تنش خشکی، آزمایشی به صورت اسپیلت فاکتوریل بر مبنای بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه ورامین استان تهران در سال زراعی 97-1396 انجام شد. قطع آبیاری بر اساس مقیاس bbch به‌عنوان فاکتور اصلی (آبیاری مطلوب، قطع آبیاری در مراحل 65 و 75 bbch) و فاکتورهای فرعی شامل ارقام اولتان و دشتستان 2 و محلول پاشی نانو منیزیم (محلول پاشی و عدم محلول پاشی) و کیتوزان (صفر، 4.8 و 6.4 گرم بر لیتر) بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی، نانو کود و کیتوزان بر صفات عملکرد و اجزای عملکرد و صفات فیزیولوژیک ارقام کنجد معنی دار بودند. بیشترین تعداد کپسول در تیمار آبیاری مطلوب با میانگین 110.7 عدد در بوته بود. کمترین عملکرد دانه در تیمار عدم کاربرد کیتوزان تحت شرایط تنش شدید (آبیاری تا bbch65) مشاهده شد که در مقایسه با آبیاری مطلوب و کاربرد 6.4 گرم بر لیتر کیتوزان کاهش 69.8 درصدی داشت. آبیاری تا bbch65 در هر دو شرایط کودی کاربرد و عدم کاربرد نانو کود منجر به افت 23.8 و  21.9 درصدی محتوی روغن شد. تیمار آبیاری مطلوب دارای بیشترین درصد روغن (50.25 درصد) و عملکرد روغن (578.5 کیلوگرم در هکتار) بود و آبیاری تا bbch65 کمترین میانگین درصد روغن (40.05 درصد) و عملکرد روغن (199.0 کیلوگرم در هکتار) را داشت. ژنوتیپ دشتستان-2 تحت شرایط آبیاری مطلوب بیشترین محتوی کلروفیل کل را داشت که در مقایسه با تنش شدید افزایش 30.4 درصدی نشان داد. در مقایسه مابین دو ژنوتیپ مورد آزمایش، دشتستان 2 از نظر صفات عملکرد و اجزای عملکرد و میزان روغن در مقایسه با رقم اولتان از میانگین بالاتری برخوردار بود. به طور کلی نتایج نشان داد که قطع آبیاری در مرحله 65bbch منجر به کاهش عملکرد و اجزای عملکرد شد که با محلول پاشی نانو کود منیزیم و کیتوزان اثرات منفی ناشی از تنش تعدیل شد. همچنین میزان تحمل ژنوتیپ دشتستان-2 در مقایسه با اولتان بالاتر بود و واکنش مثبت بیشتری به کاربرد این کودها نشان داد.

effect of chitosan and nano-magnesium fertilizer on yield and physiological traits of sesame genotypes under drought tension conditions

in order to investigate the effect of chitosan and nano magnesium fertilizer on yield and physiological traits of two sesame cultivars under drought tension conditions, a split factorial experiment based on randomized complete blocks design with three replications was conducted in varamin region of tehran during 2018-2019 cropping year. the irrigation cut-off based on the bbch scale as the main factor (optimal irrigation, irrigation cut off at stages 65 and 75bbch) and sub factors including oltan and dashtestan 2 cultivars and nano magnesium foliar application (application and non-application) and chitosan (zero, 4.8 and 6.4 gram per liter). the results showed that drought tension, nano-fertilizer, and chitosan on yield and yield components traits and physiological traits of sesame cultivars were significant. the highest number of capsules was observed in optimal irrigation treatment with an average of 110.7 plants per plant. the lowest grain yield was observed in the non-application of chitosan under severe tension conditions (irrigation up to 65 bbch), which decreased by 69.8 percent compared to optimal irrigation and application of 6.4 gram per liter chitosan. irrigation up to 65 bbch in both application and non-application of nano-fertilizer resulted in 23.8 and 21.9 percent reduction in oil content. the optimal irrigation treatment had the highest oil percentage (50.25 percent) and oil yield (578.5 kilogram per hectare) and irrigation until 65bbch had the lowest average oil percentage (40.05 percent) and oil yield (199.0 kilogram per hectare). dashtestan-2 genotype had the highest total chlorophyll content under optimal irrigation conditions, which showed a 30.4 percent increase compared to the severe tension. comparison between the two tested genotypes showed that dashtestan-2 had a higher mean in terms of yield and yield components and oil content traits compared to oltan cultivar. in general, the results showed that the irrigation cut-off at 65bbch stage led to a decrease in yield and yield components, which negative effects of tension were mitigated by foliar application of nano-magnesium fertilizer and chitosan.