مطالعه اثر متقابل تغذیه و تلقیح باکتری بر عملکرد باقلا (vicia faba l.)

در دهه‌های اخیر استفاده از کودهای شیمیایی برای تامین عناصر مورد نیاز محصول در کوتاه مدت به یک امر حیاتی تبدیل شده است که مصرف طولانی مدت و بیش از حد آن تهدیدی برای سلامت انسان و محیط، شده است. با استفاده از ترکیبات آلی حاصل از تبدیل بقایای آلی به کمپوست و ورمی‌کمپوست، ضمن افزایش پایداری، سلامت و بهره‌وری خاک، منجر به ارتقاء کیفیت و عملکرد گیاه می‌شود. به­همین منظور آزمایشی در قالب طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی به روش فاکتوریل با سه تکرار و دو سطح تلقیح و عدم تلقیح باکتری ریزوبیوم (rhizobium leguminosarum bv. viciae) و پنج سطح تیمار کودی: کود گاوی 30 تن در هکتار (cm)، ورمی‌کمپوست 10 تن در هکتار (vm)، ورمی‌کمپوست آزولا 10 تن در هکتار (va)، تیمار کود شیمیایی بر اساس آزمون خاک (npk)، و تیمار شاهد (c)، طی دو سال زراعی 98-1397 و 99 -1398 در اقلیم معتدل و مرطوب منطقه سوادکوه اجراء گردید. نتایج نشان داد که برهم کنش باکتری در تیمارهای کودی بر کلروفیل کل در سطح احتمال پنج درصد و بر تعداد غلاف، تعداد دانه، عملکرد غلاف، عملکرد دانه تر، عملکرد دانه خشک، وزن خشک کل و غلظت فسفر دانه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. مقایسه میانگین نشان تیمار تلقیح + ورمی‌کمپوست آزولا، تعداد غلاف (39.7 در سال اول و 46.3 در سال دوم)، تعداد دانه (181.9 در سال اول و 205.2 در سال دوم)، عملکرد غلاف (در سال اول و دوم به‌ترتیب 1377.4 و 1503 گرم در متر مربع) و عملکرد دانه (در سال اول و دوم به‌ترتیب 429 و 1503 گرم در متر مربع) نسبت به سایر تیمارها برتری معنی‌دار داشت و از نظر جذب نیتروژن و فسفر حتی نسبت به تیمار npk نیز برتری معنی‌دار نشان داد. نتایج به‌دست آمده پیشنهاد می‌کند که با تلقیح بذر باقلا با r. leguminosarum به‌همراه کاربرد ورمی‌کمپوست آزولا، عملکرد دانه و غلاف و غلظت نیتروژن دانه را می‌توان افزایش داد.

study of interaction effect of nutrition and bacterial inoculation on yield of faba bean (vicia faba l.)

the present study was conducted biennially in the cropping years of 2019 and 2020 in savad-koh lands. the experiment was performed as a factorial experiment in a randomized complete block design with three replications. the first factor of rhizobium leguminosarum bv. viciae inoculation with faba bean at two levels (inoculation with r-etli strain and non- inoculation); and the second factor of fertilizer treatments at five levels including: cattle manure 30 t ha-1 (cm), vermicompost 10 tons per hectare (vm), azolla vermicompost 10 t ha-1 (va), chemical fertilizer treatment based on soil analysis (npk), and control treatment (c). was. the results showed that fertilizer treatments were significant in most bacterial interaction traits. in both years of experiment, vermicompost treatments, especially azolla vermicompost had the highest number of pods (39.7 in the first year and 46.3 in the second year), number of seeds (181.9 in the first year and 205.2 in the second year), yield pods (1377.4 and 1503 g m-2 in the first and second years, respectively) and grain yield (429 and 1503 g m-2, respectively, in the first and second years) were inoculated with r. leguminosarum and in terms of nitrogen uptake, phosphorus and potassium showed significant superiority even over npk treatment. the results suggest that the main source of vermicompost production has a great effect on growth, nutrient uptake and grain yield and by inoculation with appropriate nitrogen-fixing bacteria has a synergy on agronomic traits. therefore, this nutrition method can be used as one of the nutrient management strategies in sustainable faba bean production.