بررسی نقش بیوچار و تغییر الگوی‌کشت در شرایط آبیاری یک درمیان بر صفات مورفولوژیک، عملکرد علوفه خشک و کارایی مصرف آب سورگوم علوفه‌ای

در شرایط کمبود آب روش آبیاری موضعی، الگوی مناسب کاشت و بیوچار می‌تواند به عنوان راهبرد قابل قبول جهت افزایش کارایی مصرف آب مورد استفاده قرار گیرد. برای این منظور این آزمایش روی گیاه سورگوم علوفه‌ایی به‌صورت کرت های دو‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌های زراعی 96-1395 و 97-1396 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. آبیاری موضعی شامل آبیاری کامل (شاهد)، آبیاری یک در میان ثابت و آبیاری یک در میان متغیر در کرت اصلی، الگوی‌ کشت یک ردیفه (شاهد) و دو ردیفه در کرت فرعی و بیوچار در سه سطح عدم مصرف (شاهد)، شش و دوازده تن در هکتار در کرت فرعی فرعی در نظر گرفته شد. مقایسه میانگین تیمار آبیاری یک در میان ثابت و بیوچار شش تن در هکتار بیشترین میزان کارایی مصرف آب را با میانگین 8.73 کیلوگرم بر متر مکعب نشان داد. همچنین روند کاهش عملکرد علوفه خشک در تیمار آبیاری یک در میان ثابت و بیوچار شش تن در هکتار با میانگین 19188.32 کیلوگرم در هکتار از شدت کاهش کمتری نسبت به آبیاری یک در میان متغیر و بیوچار شش تن در هکتار با میانگین 15453.61 کیلوگرم در هکتار برخوردار بود. براساس نتایج استفاده از بیوچار به عنوان یک اصلاح کننده و نگهدارنده آب در خاک بویژه در شرایط محدودیت آب قابل توصیه است.

Investigation of the Role of Biochar and Change of Cultivation Pattern in Alternate Irrigation Conditions on Morphological Traits, Dry Forage Yield and Water Use Efficiency of Forage Sorghum

Under the water deficiency conditions by local irrigation method, suitable planting pattern and biochar can be used as an acceptable strategy to increase water use efficiency. For this purpose, the present experiment was performed on forage sorghum in the form of splitsplit plots in a randomized complete block design with three replications in the cropping years of 20162017 and 20172018 in the farm of Islamic Azad University, Karaj Branch. Local irrigation included full irrigation (control), constant alternate irrigation and variable alternate irrigation in the main plot, onerow cultivation pattern (control) and tworow irrigation in the subplot and biochar at three levels of nonconsumption (control), six and twelve tons per hectare was considered in the subsub plot. Comparison of the average irrigation treatment of constant alternate irrigation and biochar six tons per hectare showed the highest water use efficiency with an average of 8.73 kilogram per cubic meter. Also, the trend of decreasing dry forage yield in constant alternate irrigation treatment and biochar six tons per hectare with an average of 19188.32 kilogram per hectare is less severe than variable alternate irrigation and biochar six tons per hectare with an average of 15453.61 kilogram per hectare. Based on the results, the use of biochar as a modifier and retainer of water in the soil, especially in conditions of water restriction is recommended.