بررسی اثرات آلودگی فلزات سنگین پالایشگاه گازی بیدبلند 1 بر شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک گیاه لوبیا چیتی (phaseolus vulgaris) رقم کوشا

فلزات سنگین از جمله آلاینده های زیست محیطی هستند که در جوامع صنعتی به وفور یافت می‌شوند. سمیت فلزات سنگین و تجمع آن ها در زنجیره غذایی، یکی از اصلی ترین معضلات زیست محیطی جوامع امروزی است. در این راستا به‌منظور بررسی اثر فلزات سنگین موجود در خاک اطراف پالایشگاه گازی بیدبلند 1 بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه لوبیا (رقم کوشا)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در سال 1396 در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان به اجرا درآمد. تیمارها شامل چهار سطح خاک بدون آلودگی (کنترل) و با آلودگی کم، متوسط و زیاد بود که به‌ترتیب از منطقه زراعی اطراف پالایشگاه با فواصل 500، 1000، 1500 متر از پالایشگاه برداشت شدند و غلظت فلزات سنگین آن‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه و تحلیل خاک حاکی از آلودگی خاک اطراف پالایشگاه به فلزات کادمیوم، کروم، سرب، وانادیوم، جیوه و آرسنات بود که با افزایش فاصله از پالایشگاه غلظت فلزات در سطح معنی‌داری کاهش یافتند. گیاهان کشت شده پس از یک‌ماه در مرحله رویشی گیاه جهت انجام آزمایشات برداشت شدند. نتایج نشان داد که آلودگی فلزات سنگین در سطح معنی داری میزان وزن تر، وزن خشک، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، فتوسنتز خالص، فلورسانس کلروفیل (fv/fm; piabs)، co2 بین‌سلولی، تعرق، کارایی مصرف آب و رشد گیاه را کاهش داد. با توجه به نتایج مطالعه حاضر، خاک مناطق نزدیک به پالایشگاه آلودگی شدید به فلزات سنگین را نشان داد که با افزایش فاصله از پالایشگاه و کاهش آلودگی، اثرات سمیت آلودگی خاک بر عملکرد گیاه لوبیا کاهش یافت. براساس نتایج مطالعه حاضر می‌توان پیشنهاد نمود که تنش فلزات سنگین ناشی از فعالیت‌ پالایشگاه گاز سبب اثر منفی بر عملکرد سیستم فتوسنتزی و رشد گیاه لوبیا شد.

Investigation of the Effects of Heavy Metal Pollution of Bidboland Gas Refinery 1 on Morphophysiological Indices of Wax Bean (Phaseolus vulgaris) Koosha Cultivar

Heavy metals are one of the common environmental pollutants which can be found in industrial societies. The toxicity of heavy metals and its impact on the food chain is one of the main environmental concerns of modern societies. In this regard, in order to investigate the effect of heavy metals in the soil around Bidboland 1 gas refinery on morphophysiological and biochemical characteristics of wax bean (Koosha cultivar), a factorial experiment in a completely randomized design with four replications at Khatam AlAnbia University of Technology in Behbahan in 2017. The treatments consisted of four soil surfaces without pollution (control) and with low, medium and high pollution that were harvested from the field around the refinery at distances of 500, 1000, 1500 meters from the refinery and their heavy metal concentrations were measured. The results of soil analysis showed that the soil around the refinery was contaminated with cadmium, chromium, lead, vanadium, mercury and arsenate, which decreased significantly with increasing distance from the refinery. Cultivated plants were harvested after one month in the vegetative stage of the plant for experiments. The results showed that heavy metal pollution significantly reduced fresh weight rate , dry weight, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoids, pure photosynthesis, chlorophyll fluorescence (Fv / Fm; PIABS), intercellular CO2, transpiration, water consumption efficiency and plant growth. According to the results of the present study, by increasing the distance from the refinery and reducing pollution, the toxicity effects of soil pollution on bean yield decreased. Based on the results of the present study, it can be suggested that the tension of heavy metals due to the activity of the gas refinery had a negative effect on the performance of the photosynthetic system and the growth of bean plant.