ارزیابی اثر رژیم‎های آبیاری بر شاخص‎های رشد هیبرید‎های ذرت در فصل‌های بهار و تابستان در اقلیم گرم و خشک خوزستان

این پژوهش جهت بررسی تاثیر روش های مختلف آبیاری بر ویژگی های فیزیولوژیک رشد هیبرید های ذرت دانه ای طبق آزمایش کرت خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، طی سال های زراعی 94-93 و 95-94 در دو فصل بهار و تابستان اجرا شد. عامل اصلی شامل چهار روش آبیاری مختلف و عامل فرعی شامل ارقام سینگل کراس 704، سینگل کراس 701 (کارون) و سینگل کراس 616 (مبین) بود. نتایج تجزیه آماری داده ها نشان داد در کشت بهاره و تابستانه، اثر روش های مختلف آبیاری و هیبرید بر ماده خشک کل و شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و سرعت جذب خالص، سرعت رشد نسبی و دوام سطح برگ معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد تیمار 2i (آبیاری یک جویچه در میان طی مراحل 4 تا 12 برگی و 12 برگی تا ظهور ابریشم بلال و آبیاری مرسوم از ظهور ابریشم بلال تا رسیدگی) کمترین ماده خشک کل، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت جذب خالص، سرعت رشد نسبی و دوام سطح برگ را داشت و بیشترین کاهش را در صفات اندازه گیری شده نسبت به تیمار 1i یا شاهد (آبیاری مرسوم) به خود اختصاص داد، لذا اجرای کم آبیاری در مراحل ابتدایی و میانی رشد (چهار برگی تا ظهور ابریشم بلال) توصیه نمی شود. برتری سینگل کراس 704 نسبت به سایر هیبرید ها در صفات اگروفیزیولوژیک را می توان به پتانسیل عملکرد بالاتر، زودرسی و انطباق بیشتر با شرایط محیطی مرتبط دانست. نتایج مقایسه کشت بهاره و تابستانه بیانگر تفاوت معنی دار در صفات اندازه گیری شده (به جز سرعت جذب خالص) بود. اعمال کم آبیاری در تیمار 3i (آبیاری یک در میان جویچه در مرحله 12 برگی تا ظهور ابریشم بلال) کمترین کاهش را در شاخص های رشد (در مقایسه با سایر تیمار های کم آبیاری) نسبت به آبیاری مرسوم داشت، لذا آبیاری کامل در مرحله ظهور ابریشم بلال تا رسیدگی دانه و کم آبیاری در مراحل میانی رشد (12 برگی تا ظهور برگ ابریشم) به عنوان مناسب ترین گزینه برای مقابله با محدودیت منابع آب قابل توصیه می باشد.

Evaluation the effect of irrigation regimes on growth indices of corn hybrids in spring and summer seasons in hot and dry climate of Khuzestan

The present research was conducted to investigate the effect of different irrigation regimes on growth physiological characteristics of corn hybrids according to split plot experiment based on randomized complete blocks design with three replications in spring and summer during 20142015 and 20152016 cropping years. The main factor included four different irrigation regimes and the sub factor included single cross 704, single cross 701 (Karun) and single cross 616 (Mobin) cultivars. The results of statistical analysis of data showed that in spring and summer cultivation, the effect of different irrigation regimes and hybrid on total dry matter and leaf area index, crop growth rate and net uptake rate, relative growth rate and leaf area durability were significant. The results of comparing the means showed that I2 treatment (irrigation of a furrow during the stages of 4 to 12 leaves and 12 leaves until the emergence of cob silk and conventional irrigation from the emergence of cob silk to maturity) had the lowest total dry matter, leaf area index, crop growth rate, net uptake rate, relative growth rate and leaf area durability and allocated the highest decrease in measured traits compared to treatment I1 or control (conventional irrigation). Therefore, low irrigation application is not recommended in the early and middle stages of growth (four leaves until the emergence of cob silk). The superiority of single cross 704 over other hybrids in agraphiological traits can be related to higher yield potential, early maturity and greater adaptation to environmental conditions. The results of comparing spring and summer cultivation showed significant difference in the measured traits (except for net uptake rate). Applying low irrigation in treatment I3 (irrigation one among furrows in 12leaf stage until emergence of cob silk) had the least decrease in growth indices (compared to other low irrigation treatments) compared to conventional irrigation. Therefore, full irrigation in the stage of emergence of cob silk until seed maturity and low irrigation in the middle stages of growth (12 leaves until the emergence of silk leaves) is recommended as the most appropriate option to deal with limited water resources.