تاثیر قطع آبیاری و سطوح مختلف کود نیتروژن برعملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم‌ دوروم

کم‌آبی و کمبود کود نیتروژن از عوامل مهم کاهش عملکرد کمی و کیفی گندم می‌باشد. استفاده از رقم مناسب و برخی عملیات زراعی می‌تواند به کاهش خسارت این عوامل کمک نماید. به‌منظور بررسی اثر قطع آبیاری و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر برخی ویژگی‌های کمی، کیفی و میزان توزیع مجدد مواد فتوسنتزی ذخیره شده در گیاه گندم دوروم، این آزمایش در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی به‌صورت کرت‌های دوبار خرد شده با سه تکرار در شهرستان رامهرمز در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. عوامل آزمایشی شامل سه سطح قطع آبیاری در مرحله سنبله‌دهی، در ابتدای مرحله دانه‌بندی و آبیاری کامل در کرت‌های اصلی، چهار سطح نیتروژن (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره) در کرت‌های فرعی و دو رقم گندم دوروم یاواروس و بهرنگ در کرت‌های فرعی فرعی بود. نتایج نشان داد که تیمارهای قطع آبیاری و میزان کود نیتروژن بر صفات کمی، کیفی و میزان توزیع مجدد مواد فتوسنتزی تاثیر معنی‌داری داشتند و بین ارقام گندم مورد بررسی از نظر واکنش رشدی به قطع آبیاری و میزان کود نیتروژن، نیز تفاوت معنی‌داری مشاهده شد. بیش‌ترین عملکرد دانه (3587.63 کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت و توزیع مجددکل اندام هوایی (0.96 گرم در بوته) در رقم بهرنگ با مصرف 180 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن در آبیاری کامل به‌دست آمد. به‌طور کلی می‌توان اظهار داشت که کاهش اثرات قطع آبیاری با انتخاب متعادل میزان کود نیتروژن و انتخاب صحیح رقم (یاواروس) می تواند فرصتی مناسب جهت استفاده بهینه از تکنیک‌های کم‌آبیاری جهت مقابله با کم‌آبی باشد.

Effect of Irrigation Cut and Different Levels of Nitrogen Fertilizer on Yield and Yield Components of Two Durum Wheat Cultivars

Dehydration and deficiency of nitrogen fertilizer are important factors in reducing the quantitative and qualitative yield of wheat. The use of appropriate cultivars and some agricultural operations can help reduce the damage of these factors. In order to investigate the effect of irrigation cut and different amonts of nitrogen fertilizer on some quantitative, qualitative characteristics and redistribution rate of photosynthetic materials stored in durum wheat plant, the present experiment was carried out in a statistical form of split split plots in a randomized complete blocks design in three replications in Ramhormoz during 201314 cropping year. Experimental factors include three levels of irrigation cut in the spike stage, at the beginning of the seeding stage and full irrigation in the main plots, four levels of nitrogen (zero, 60, 120 and 180 kilogram per hectare of pure nitrogen from the urea source) in the subplots and two durum wheat cultivars Yavaros and Behrang were in the subsub plots. The results showed that irrigation cut and nitrogen fertilizer content treatments had a significant effect on quantitative, qualitative and redistribution rate traits of photosynthetic materials and there was also a significant difference between investigated wheat cultivars in terms of growth response to irrigation cut and nitrogen fertilizer content. The highest grain yield (3587.3587 kilogram per hectare), harvesting index and redistribution of total shoot (0.96 gram per plant) in Behrang cultivar with consumption of 180 kilogram per hectare of nitrogen fertilizer in full irrigation was obtained. In general, it can be said that reducing the effects of irrigation cut by balanced selection of nitrogen fertilizer and the correct choice of cultivar (Yavarus) can be a good opportunity to make optimal use of low irrigation techniques to combat water shortage.