ارزیابی برخی از صفات مرفوفیزیولوژیکی و شاخص‌های رشد برنج (oryza sativa l.) در روش‌های آبیاری

به منظور بررسی تجزیه و تحلیل شاخص های رشد و صفات مرفوفیزیولوژیک برنج، آزمایشی در قالب طرح آماری به روش کرت های یک بار خرد شده با سه سطح آبیاری و شش سطح محلول پاشی با سه تکرار در معاونت موسسه تحقیقات برنج (مازندران، آمل) در سال 1396 به اجرا در آمد. با اندازه گیری وزن خشک کل و سطح برگ در شش نوبت در طول رشد برنج، روند تغییرات شاخص های رشد به روش تابعی نسبت به روز پس از نشاکاری رسم شد. نتایج نشان داد که عامل آبیاری از نظر عملکرد شلتوک، عملکرد بیولوِژیک و ارتفاع بوته در سطح احتمال یک درصد و از نظر تعداد پنجه بارور در سطح پنج درصد معنی دار شد. عامل کود در هیچ یک از صفات مورد بررسی معنی دار نگردید. برهم کنش آبیاری و کود از نظر عملکرد شلتوک در سطح احتمال پنج درصد و از نظر عملکرد بیولوژیک در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. بیش ترین عملکرد شلتوک با میانگین 7284 کیلوگرم در هکتار و کم ترین آن با میانگین 4690 کیلوگرم در هکتار به ترتیب مربوط به آبیاری غرقابی در شرایط محلول پاشی نیتروژن+ پتاسیم و آبیاری تناوب خشکی و رطوبت در شرایط محلول پاشی با آب معمولی بوده است. بیش ترین شاخص سطح برگ در آبیاری اشباع به مقدار (5.27) و کم ترین آن مربوط به تیمار آبیاری تناوب خشکی و رطوبت به مقدار (4.17) در رقم کشوری به دست آمد. بنابراین با توجه به دستیابی حداکثر شاخص سطح برگ، تجمع کل ماده خشک و سرعت رشد محصول در آبیاری اشباع می توان آن را در بین روش های آبیاری برنج به عنوان گزینه برتر تحت شرایط مشابه با مطالعه حاضر پیشنهاد نمود.

Evaluation of Some Morphophysiological Traits and Growth Indices of Rice (Oryza sativa L.) in Irrigation Methods

In order to investigate the analysis of growth indices and morphophysiological traits of rice, an experiment in the form of statistical split plots design with three levels of irrigation and six foliar application with three replications was conducted at Deputy of Rice Research Institute (Mazandaran Amol) in 2017. By measuring the total dry weight and leaf area six times during rice growth, the trend of changes in growth indices was plotted by functional method relative to the day after transplanting. The results showed that the irrigation factor was significant in terms of paddy yield, biological yield and plant height at the level of one percent probability and in terms of the number of fertile tillers at the level of five percent. Fertilizer factor was not significant in any of the investigated traits. Irrigation and fertilizer interaction was significant in terms of paddy yield at five percent probability level and biological yield at one percent probability level.The highest yield of paddy with an average of 7284 kilogram per hectare and the lowest with an average of 4690 kilogram per hectare were related to submerged irrigation under nitrogen + potassium foliar application conditions and alternating drought and moisture irrigation under normal water foliar application conditions. The highest leaf area index in saturated irrigation was obtained at the rate of (5.27) and the lowest was related to alternating drought and moisture irrigation treatment at the rate of (4.17) in Keshvari cultivar. Therefore, considering the achievement of maximum leaf area index, total dry matter accumulation and crop growth rate in saturated irrigation, it can be suggested among rice irrigation methods as a superior option under similar conditions to the present study.