بررسی تغییرات کمی و کیفی عملکرد گندم دوروم با کاربرد کودهای نیتروژن و روی تحت سطوح مختلف آبیاری

کم آبی، کمبود کود نیتروژن و عنصر روی از عوامل مهم کاهش عملکرد کمی و کیفی گندم می باشد. پژوهش حاضر به صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 97-1396، با سه سطح 40، 80 و 160 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و دو سطح کاربرد و عدم کاربرد عنصر روی در شرایط آبیاری نرمال، آبیاری تا مرحله گلدهی کامل و آبیاری تا ساقه دهی اجرا شد. آبیاری تا ساقه دهی منجربه کاهش معنی دار وزن هزار دانه (11.24 درصد) در مقایسه با تیمار شاهد شد. همچنین محلول پاشی کود روی افزایش 4.23 درصدی وزن هزار دانه را در مقایسه با تیمار شاهد نشان داد. شاخص ترین نتیجه، در کاربرد هم‌زمان 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و کود روی تحت تیمار آبیاری تا ساقه دهی بود که منجربه افزایش 43.6 درصدی عملکرد دانه در مقایسه با تیمار آبیاری تا گلدهی شد. آبیاری تا ساقه دهی در مقایسه با آبیاری نرمال موجب افزایش 28 درصدی میانگین پروتئین دانه شد. کاربرد 40 و 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در مقایسه با تیمار 160 کیلوگرم در هکتار منجربه جذب بیشتر عنصر روی در اندام گیاهی گردید. به طور کلی کاربرد هم‌زمان کودهای روی و نیتروژن (80 کیلوگرم در هکتار) تحت تیمار آبیاری تا ساقه دهی سبب تعدیل اثرات منفی ناشی از کم آبیاری شد. کاربرد هم‌زمان کود روی و نیتروژن (80 کیلوگرم) تحت شرایط آبیاری تا ساقه دهی برای منطقه مهاباد استان اصفهان قابل توصیه می باشد.

Investigation of quantitative and qualitative changes in durum wheat yield with the application of nitrogen and zinc fertilizers under different irrigation levels

Water shortage, nitrogen fertilizer and zinc deficiency are important factors affecting quantitative and qualitative of wheat. This study was conducted as a splitfactorial experiment based on randomized complete block design with four replications in 201718 with nitrogen in three levels 40, 80, and 160 kg/ha and application and nonapplication of zinc under normal irrigation, irrigation up to complete flowering and stem elongation were applied. Irrigation up to stem elongation resulted in a significant decrease in 1000grain weight (11.24%) compared to the control treatment. Foliar application of zinc fertilizer showed a 4.24% increase in 1000grain weight compared to the control treatment. The most prominent result was the simultaneous application of 80 kg N/ha and Zn fertilizer under irrigation up to stem elongation, which resulted in 43.6% increase in grain yield compared to irrigation up to flowering. Irrigation up to stem elongation compared to normal irrigation resulted in a 28% increase in the average grain protein. The application of 40 and 80 kg N/ha compared to the treatment of 160 kg/ha led to more adsorption of zinc in plant organs. In general, the coapplication of zinc and nitrogen fertilizers (80 kg/ha) under irrigation up to stem elongation treatment led to the modification of the negative effects of water shortage. The coapplication of zinc and nitrogen fertilizer (80 kg/ha) under irrigation up to stem elongation conditions is recommended for Mahabad region of Isfahan province.