اثر محلول‌پاشی سلنات‌ سدیم بر محتوای سلنیوم دانه و برخی شاخص‌های فیزیولوژیکی ژنوتیپ‌های کلزا (Brassica Napus L.)

سلنیوم عنصری غیرفلزی است که با تاثیر بر رشد و نمو گیاهان و به خاطر حضور در سیستم های آنتی اکسیدانی، منجر به بهبود صفات رشدی و فیزیولوژیکی گیاهان می گردد. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به روش کرت های یک بار خرد شده با سه تکرار طی دو سال زراعی 94-1393 و 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. محلول پاشی سلنیوم از منبع سلنات سدیم در کرت های اصلی در دو سطح شاهد (بدون محلول پاشی) و محلول پاشی 30 گرم در لیتر طی دو نوبت پیش از گلدهی و شش ژنوتیپ کلزای تیپ پاییزه در کرت های فرعی مقایسه گردید. اثر سال، محلول پاشی سلنیوم و ژنوتیپ بر محتوای پرولین برگ، کربوهیدرات محلول، محتوی رنگیزه های فتوسنتزی، محتوی سلنیوم و روغن دانه و عملکرد دانه معنی دار بودند. کاربرد سلنیوم منجر به افزایش پرولین (6.68 درصد)، کربوهیدرات (7.26 درصد)، کلروفیل a (8.65 درصد)، کلروفیل کل (7.04 درصد)، سلنیوم دانه (79.87 درصد)، روغن دانه (0.89 درصد) و عملکرد دانه (8.01 درصد) در مقایسه با تیمار شاهد شد. محتوای پرولین برگ در سال زراعی 94-1393 به طور معنی دار و معادل 33.69 درصد بیش تر از سال زراعی 95-1394 بود. بیش ترین محتوی روغن و عملکرد دانه در ژنوتیپ 102sw به ترتیب با میانگین 43.7 درصد و 2060.6 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. به طور کلی نتایج به دست آمده نشان داد که کشت ژنوتیپ های 102sw و elvis تحت شرایط محلول پاشی سلنیوم باعث ایجاد مطلوب ترین محتوی روغن و عملکرد دانه می گردد که قابل توصیه برای منطقه مورد آزمایش می باشد.

Effect of sodium selenate spraying on seed selenium content and some physiological indices of rapeseed genotypes (Brassica napus L.)

Selenium is a nonmetallic element that has an effect on the growth and development of plants and, due to its presence in antioxidant systems, improves the growth and physiological traits of plants. For this purpose, an experiment was conducted based on a randomized complete block design with splitplot split plot with three replications during two years of cultivation 201415 and 201516 in research farm of Seed and Plant Improvement Research Institute, Karaj, Iran. Selenium spraying (from sodium selenate source) in main plots in two levels of control (without spraying) and spraying 30 g/L in two stage in preflowering and six genotypes of autumn rapeseed in sub plots were compared. The effect of year, selenium spraying, and genotype were significant on proline content, soluble carbohydrate, photosynthetic pigmentation, selenium content, seed oil and grain yield. Application of selenium resulted in increased proline (6.68%), carbohydrate (7.26%), chlorophyll a (8.65%), total chlorophyll (7.44%), selenium grain (79.87%), seed oil (0.89%), and grain yield (8.1%) compared to the control treatment. The proline content of leaf in 201415 year was significantly higher and equal to 69.63% more than in 201516 year. The highest oil content and grain yield were observed in SW102 genotype with average of 7.47% and 2060.6 kg/ha, respectively. Generally, the results showed that cultivating SW102 and Elvis genotypes under selinum sparying conditions caused the optimal content of oil and grain yield, which is recommended for the area under test.