اثر نیتروژن و سایکوسل بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و عملکرد دانه برنج (oryza sativa l.)

به منظور بررسی اثر کاربرد کود نیتروژن و تنظیم کننده رشد سایکوسل بر کارایی مصرف نیتروژن، برخی ویژگی های فیزیولوژیکی و عملکرد دانه برنج، آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در صومعه سرای استان گیلان در سال 93-1392 اجرا شد. عوامل مورد بررسی شامل مقادیر کود نیتروژن در چهار سطح (بدون کاربرد نیتروژن به عنوان شاهد، کاربرد 100، 150 و 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) از منبع اوره و استفاده از چهار سطح سایکوسل (عدم مصرف، 0.8، 1.6 و 2.4 لیتر در هکتار) بودند. نتایج نشان داد محلول‌پاشی 2.4 لیتر در هکتار سایکوسل و کاربرد 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، سرعت پر شدن دانه، طول دوره موثر، طول دوره و دوره موثر پر شدن دانه، تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه را افزایش داد. بیش ترین انتقال ماده خشک از ساقه و کل بوته به ترتیب 57.91 و 114.6 گرم در متر مربع و بیش ترین سهم انتقال مجدد و مشارکت ذخایر ساقه در عملکرد دانه به ترتیب 47.91 و 27.04 درصد در شرایط عدم کاربرد کود نیتروژن و محلول پاشی 2.4 لیتر در هکتار سایکوسل بود. بیش‌ترین عملکرد دانه در کاربرد 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد و کم‌ترین آن‌ به عدم مصرف نیتروژن تعلق داشت. بیش‌ترین کارایی مصرف نیتروژن به کاربرد 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و کم‌ترین آن‌ به مصرف 200 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن تعلق داشت. بیش‌ترین کارایی مصرف نیتروژن به کاربرد 2.4 لیتر در هکتار سایکوسل و کم‌ترین آن‌ به عدم کاربرد سایکوسل تعلق داشت. محلول‌پاشی 0.8، 1.6 و 2.4 لیتر در هکتار سایکوسل، عملکرد دانه را به ترتیب 12.47، 21.68 و 32.05 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. به نظر می‌رسد محلول‌پاشی 2.4 لیتر در هکتار سایکوسل و کاربرد 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن می تواند به عنوان ابزار مناسب برای افزایش عملکرد دانه برنج باشد.

Effects of cycocel and nitrogen on some physiological traits and grain yield of rice (Oryza sativa L.)

In order to study the effects of nitrogen fertilizer and growth regulator of cycocel on nitrogen use efficiency, some physiological traits and grain yield of rice (Oryza sativa L.), a factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications at the farm of Someasaraye from Gilan Provence during 201415. Treatments were included nitrogen rates in four levels (without nitrogen application as control (N0) and application 100 (N1), 150 (N2) and 200 (N3) kg N ha1 as urea) and four cycocel levels (without cycocel as control (C0), application of 0.8 (C1), 1.6 (C2), 2.4 (C3) L ha1). The results showed that foliar application of 2.4 L ha1 cycocel and 200 kg N ha1 increased grain filling rate, grain filling period, effective grain filling period, the number of grains per ear and 1000 grains weight. The highest dry matter remobilization from shoots and stem (114.6 and 57.91 g.m2 respectively) and the highest dry matter from shoots and stem reserves contribution to grain yield (47.91% and 27.04%, respectively) were obtained without nitrogen application and foliar application of 2.4 L ha1 cycocel. The highest grain yield was obtained in application of 200 kg N ha1 and the lowest it belongs to no nitrogen application. The highest nitrogen use efficiency was obtained in application of 100 kg N ha1 and the lowest it belongs to 200 kg N ha1. The highest nitrogen use efficiency was obtained in application of 2.4 L ha1 cycocel and the lowest it belongs to no cycocel application. Foliar application of 0.8, 1.6 and 2.4 L ha1 cycocel increased 12.47%, 21.68% and 32.05% from grain yield respectively in compared with control. It seems that foliar application 2.4 L ha1 cycocel and application of 200 kg N ha1 can be as a proper tool for increasing grain yield of rice.