اثر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد بر عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت دانه ارقام مختلف سورگوم دانه‌ای

به‌منظور بررسی اثر تنش کم آبی در مراحل مختلف رشد بر عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت دانه تولیدی ارقام سورگوم دانه ای، آزمایشی به‌صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1396 در مزرعه شرکت کشت و دام قیام اصفهان انجام شد. فاکتور اصلی شامل قطع آبیاری در چهار سطح (قطع آبیاری از مرحله گرده افشانی به بعد، قطع آبیاری از مرحله شیری به بعد، قطع آبیاری از مرحله خمیری به بعد و آبیاری معمول (شاهد)) و فاکتور فرعی شامل سه رقم سورگوم دانه‌ای (سپیده، کیمیا، پیام) در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد صفات ارتفاع بوته، طول پانیکول، وزن هزار دانه، وزن پانیکول، وزن دانه در پانیکول، عملکرد دانه، درصد پروتئین، قند، نشاسته و چربی بذر تحت اثر قطع آبیاری در مراحل مختلف رشد قرار گرفتند. همچنین بین ارقام مختلف بر اساس صفات ارتفاع، تعداد پنجه در بوته و طول پانیکول اختلاف معنی دار مشاهده شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد تنش کم آبی موجب کاهش میزان عملکرد دانه گردید و در شرایط تنش قطع آب قبل از گرده افشانی نسبت به شاهد 63.95 درصد افت عملکرد و در شرایط قطع آبیاری در مرحله شیری نسبت به شاهد 34.4 درصد افت عملکرد ایجاد شد، در حالی که با قطع آب در مرحله خمیری نسبت به شاهد 2.2 درصد افزایش عملکرد حاصل شد. به طور کلی بیش‌ترین عملکرد دانه، وزن هزار دانه و وزن پانیکول در رقم کیمیا حاصل شد که این رفم نسبت به ارقام دیگر مورد بررسی متحمل تر به تنش کم آبی بود.

Effect of irrigation cut at different stages of growth on yield, yield components and grain quality of different cultivars of sorghum seeds

In order to investigate the effect of water deficit tension on different growth stages on yield, yield components and produced grain quality of sorghum seeds cultivars, an experiments was performed as split plots based on randomized complete blocks design with four replications in Isfahan Ghiam Cultivation and Cattle Farm Company in 2017. The main factor including irrigation cut at four levels (irrigation cut from the pollination stage onwards, irrigation cut from the milking stage onwards, irrigation cut from the paste stage onwards and normal irrigation (control)) and subfactor including three cultivars of seed sorghum (Sepideh, Kimia and Payam). The results showed that plant height traits, panicle length, onethousand grain weight, panicle weight, grain weight in panicle, grain yield, protein percentage, sugar, starch and seed fat were affected by irrigation cut at different stages of growth. There was also a significant difference between different cultivars based on height traits, number of claws per plant and length of panicle. The results of the mean comparison showed that water deficit tension reduced grain yield and in terms of water cutoff tension before pollination compared to control caused 63.95 percent of yield loss and in terms of irrigation cut in milking stage compared to control, 34.4 percent of yield loss. While by cutting off the water in the paste stage, the yield increased by 2.2 percent compared to the control. In general, the highest grain yield, one thousand grain weight and panicle weight were obtained in Kimia cultivar, which could represent a more tolerant cultivar to water deficit tension.