پاسخ عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت دانه ارقام گلرنگ به تنش کم‌آبی و پرایمینگ بذر

به منظور بررسی پاسخ عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت دانه ارقام گلرنگ به تنش کم آبی و پرایمینگ بذر با اسید سالیسیلیک آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و طی دو سال (95-1394) در مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود انجام شد. کرت اصلی شامل آبیاری در سه سطح بر اساس میزان تبخیر از تشتک تبخیرکلاس a شامل: عدم تنش کم آبی (60 میلی متر تبخیر)، تنش کم آبی ملایم (120 میلی متر تبخیر) و تنش کم آبی شدید (180 میلی متر تبخیر) و کرت فرعی ترکیبی از دو فاکتور ارقام گلرنگ (گلدشت، سینا و صفه) و پرایمینگ بذر (بذور تیمارشده با اسید سالیسیلیک و بذور تیمار نشده) بود. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که تنش کم آبی باعث کاهش معنی دار صفات مورد بررسی ارقام گلرنگ در مقایسه با عدم تنش کم آبی شد، به طوری که تنش شدید کم آبی باعث کاهش ارتفاع بوته (15 درصد)، عملکرد دانه (29 درصد)، تعداد طبق در بوته (21 درصد)، تعداد دانه در طبق (22 درصد)، وزن طبق (17 درصد)، درصد مغز دانه (5 درصد)، درصد روغن دانه (4 درصد)، عملکرد روغن (36 درصد) و کلروفیل کل (32 درصد) و افزایش درصد پروتئین دانه (4 درصد) و میزان کاروتنوئید (17 درصد) نسبت به شرایط عدم تنش شد. نتایج تجزیه مرکب بیان گر بهبود صفات مورد بررسی در تیمار پرایمینگ نسبت به بذور شاهد در هر دو شرایط تنش و عدم تنش کم آبی بود. برهم کنش سال با آبیاری و رقم اثر معنی داری بر عملکرد دانه و عملکرد روغن داشت، به طوری که بیش ترین عملکرد دانه از رقم گلدشت و بیش ترین عملکرد روغن از رقم صفه در شرایط عدم تنش به دست آمد.

Response of yield, yield components and seed quality of safflower cultivars to water deficit tension and seed priming

In order to investigate the response of yield, yield components and seed quality of safflower cultivars to water deficit tension and seed priming with salicylic acid, an experiment was conducted as split plot factorial arrangement based on a randomized complete blocks design with three replications for two years (201516) at Shahroud Agricultural Research Center. The main plot consisted of three levels of irrigation based on the evaporation rate of a class A evaporation pan including: no water deficit tension (60 millimeter evaporation), mild water deficit tension (120 millimeter evaporation) and severe water deficit tension (180 millimeter evaporation) as well as subplot a combination of two factors: safflower cultivars (Goldasht, Sina and Soffeh) and seed priming (seeds treated with salicylic acid and nontreated seeds). The results of combined analysis showed that water deficit tension reduced significantly the investigated traits of safflower cultivars compared to nonwater deficit tension, so that the severe water deficit tension caused reduction of plant height (15 percent), grain yield (29 percent), number of heads per plant (21 percent), number of seeds per heads (22 percent), head weight (17 percent), kernel percentage (5 percent), oil seed percentage (4 percent), oil yield (36 percent) and total chlorophyll (32percent) and increasing the percentage of seed protein (4 percent)and carotenoid content (17 percent) in comparison to nontension conditions. The results of combined analysis showed the improvement of the investigated traits in primed treatment compared to control seeds, in both water deficit tension and nontension conditions. The interaction of year with irrigation and cultivar had a significant effect on grain yield and oil yield, so that the highest grain yield from Goldasht cultivar and the highest oil yield from Soffeh cultivar were obtained under nontension conditions.