نقش صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی در بهبود عملکرد ژنوتیپ های سویا تحت تنش کم آبی

به منظور ارزیابی اثر صفات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی برتحمل به تنش کم آبی در ژنوتیپ های سویا، این آزمایش گلدانی با 15 ژنوتیپ وارداتی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در شهرستان دماوند انجام شد. عامل اول شامل 15 ژنوتیپ سویا و عامل دوم شامل دو سطح آبیاری نرمال و قطع آبیاری در زمان 50 درصد غلاف دهی تا زمان دانه بندی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنوعی بین ژنوتیپ ها در شرایط کم آبی و آبیاری عادی وجود داشت. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد در شرایط بدون تنش ژنوتیپ های 3، 5 و13 بیش ترین کلروفیلa ، ژنوتیپ 15 بیش ترین کلروفیل کل، ژنوتیپ 5 بیش ترین کاروتنوئید، ژنوتیپ های 13 و 14 بیش ترین پروتئین دانه، ژنوتیپ های 7 و 13 بیش ترین تعداد برگ، ژنوتیپ های 2 و 10 بیش ترین وزن خشک بوته و ژنوتیپ 13 بیش ترین شاخص برداشت و عملکرد دانه را داشتند. تنش کم آبیاری باعث کاهش عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک شد. تحت این شرایط برخی صفات نیز افزایش داشتند. ژنوتیپ 3 دارای بیش ترین کلروفیل b و نسبت کلروفیلa به b، ژنوتیپ 5 و 8 بیش ترین فلاونوئید، ژنوتیپ 5 بیش ترین مقدار پرولین و ژنوتیپ 14 بیش ترین عملکرد را داشتند. تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که در شرایط آبیاری عادی چهار مولفه اول 67/85 درصد واریانس کل را تبیین نمودند، به طوری که سهم مولفه اول تا چهارم به ترتیب 38/81، 20/65، 15/62 و 10/57 درصد بود. در شرایط اعمال تنش چهار مولفه اول 82/26 درصد واریانس کل را تبیین کردند، به طوری که سهم مولفه اول تا چهارم به ترتیب 35/85، 25/20، 13/66 و 7/80 درصد بود.

The role of physiological and biochemical traits in improving the performance of soybean genotypes under water deficit tension

In order to evaluate the effect of physiological and biochemical traits on tolerant water deficit of 15 imported genotypes soybean, a pot experiment with 15 imported genotypes was carried out in a factorial arrangement based on randomized complete blocks design with three replications in Damavand city in 2017.The first factor contained 15 soybean genotypes and second factor included two levels of normal irrigation and irrigation disruption at 50 percent podding time to seed filling stage. The results of analysis variance showed that that there was a variety of genotypes under abnormal conditions and normal irrigation. The results of the mean comparison showed that in nontension conditions, genotypes 3, 5 and 13 had the highest chlorophyll a, genotype 15 the highest total chlorophyll, genotype 5 most carotenoid genotypes, 13 and 14 genotypes the highest protein content, genotypes 7 and 13 the highest number of leaves, genotypes 2 and 10 the highest dry weight of plant and genotype 13 had the highest harvest index and grain yield. Low irrigation tension reduced yield and some physiological and morphological traits. Under the present conditions, some traits also increased. Genotype 3 had the highest chlorophyll b and chlorophyll b to a ratio, genotype 5 and 8 had the highest flavonoid, genotype 5 had the highest proline content and genotype 14 had the highest yield. The main components analysis showed that under normal irrigation conditions, the first four components explained 67.85 percent of the total variance, so that the contribution of the first to fourth components were 38.81, 20.65, 15.62 and 10.57 percent. Under tension application conditions, the first four components explained 82.26 percent of the total variance, so that the share of the first to fourth components was 35.58, 25.20, 13.66, and 7.80 percent, respectively.