ارائه الگوی نوسازی بافت تاریخی بیرجند با رویکرد ایرانی - اسلامی

بافت تاریخی شهر ایرانی اسلامی با ارزش کالبدی و فرهنگی نهفته در خود، از هویّت شهری بالایی برخوردار است، در نتیجه حفظ بافت های تاریخی شهرها به عنوان هویّتی ضروری برای ادامه حیات شهرها لازم است. بر همین اساس در این پژوهش به ارائه الگوی جهت نوسازی بافت تاریخی بیرجند با رویکرد ایرانی اسلامی و با استفاده از شاخص های چون حس امنیّت، حد و حریم، توازن، ارتباط با طبیعت، قانون مندی پرداخته شده است. روش تحقیق حاضر از نوع تحلیلی توصیفی و هدف اصلی آن شناسایی الگوی نوسازی مبتنی بر رویکرد ایرانی اسلامی بوده است. مدل تحقیق مورد استفاده برمبنای تکنیک swot و وزن دهی با روش ahp برای بررسی وضعیت موجود بافت و شناسایی الگوی مناسب بوده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که مهم ترین نقاط قوت، ضعف بافت تاریخی بیرجند مربوط به عواملی است که از هویّت تاریخی آن نشات می گیرد و مهم ترین اولویت های مربوط به هویّت تاریخی آن بوده که لزوم نوسازی با رویکردی مبتنی بر شهر ایرانی اسلامی در بافت تاریخی بیرجند امری ضروری به نظر می رسد. اما با مطالعه ویژگی های بافت و الگوهای موجود می توان دریافت که هویّت تاریخی آن با هیچ یک از الگوهای نوسازی که امروز از آنها استفاده می شود سازگار نبوده و نمی توان از الگوی واحدی و خاصی استفاده نمود. بنابراین الگوی پیشنهادی تحقیق حاضر مبتنی بر تلفیق و استفاده ترتیبی از سه الگوی محرومیت زدایی، حفظ هویّت و شهرسازی بومی و تلفیق شهرسازی مدرن با سنتی است. نتایج حاصل از این مطالعه می تواند برای نوسازی و بهسازی طیف گسترده ای از مدیران شهری و برنامه ریزان مانند شهرداری ها، وزارت راه و شهرسازی استفاده شود.