بازخوانی سازمان فضایی خانه بر اساس متون اسلامی به روش ebs و تطبیق آن با اولویت های روابط فضایی از دیدگاه الکساندر و لنگ

پژوهش حاضر در جست‌وجوی چگونگی تاثیرگذاری روابط ‌خانواده در اسلام بر روابط میان عرصه‌های‌عمومی، نیمه‌عمومی و خصوصی و استقرار فضاهای درونی خانه و تطبیق آن‌ها با نظریّه‌های رایج در تبیین این روابط ‌فضایی است. از آن‌جا‌که غالب نظام طرّاحی و آموزش آن در کشور ما امروزه تحت ‌تاثیر نظریّه‌های طرّاحی رایج جهان پیش ‌می‌رود. هدف این تحقیق بررسی تطبیقی دو‌ نمونه از مهم‌ترین این نظریّه‌ها با آموزه‌های‌ اسلامی به منظور شناسایی میزان تطابق آن‌ها با فرهنگ دینی و اعتقادی جامعة ما و به‌تبع ارتقای طرّاحی خانه است. برای پاسخ‌گویی به‌مسالة فوق، روابط‌خانوادگی توصیف‌شده در متون‌ اسلامی بررسی و سازمان ‌فضایی موثّر بر آن به‌روش استدلال‌ منطقی تنظیم و با پرسش از خبرگان طرّاحی‌ خانه افزایش اعتبار یافته‌های حاصل از بررسی‌های استدلالی صورت‌ گرفته‌ است. سپس مدل ارزش‌های طرّاحی سازمان فضایی خانه مبتنی بر مولّفه‌های روابط خانوادگی، و براساس مدل سنجش رابطه محیط رفتار راپاپورت ارائه شده است. نظریّه‌های کریستوفر الکساندر و جان لنگ به عنوان نظریّه‌های مطرح جهان در این حوزه بررسی، مدل‌سازی و اولویّت‌های روابط فضایی از دیدگاه آن‌ها استخراج و با دیدگاه اسلامی به‌صورت تطبیقی بررسی شده است. روش تحقیق در این مرحله توصیفی تحلیلی، استدلالی و تطبیقی است. بررسی‌های تطبیقی تفاوت‌های آشکاری را میان سازمان فضایی خانه اسلامی با الگوهای مطرح جهانی نشان ‌می‌دهد. اگرچه نظریّه‌های لنگ و الکساندر نیز به‌دلیل تفاوت در جهان‌بینی با یکدیگر تطابق ندارند، بیش‌ترین تمایزات دیدگاه لنگ با اسلام در عرصة نیمه‌عمومی وخصوصی و الکساندر با اسلام در عرصة عمومی و خصوصی است. عمدة این تفاوت‌ها به دلیل ارزش‌های خانوادگی و اهداف فرهنگی متفاوتی است که در اسلام مد نظر است. تحقق روابط‌خانوادگی در اسلام نیازمند تحوّل در سازمان‌ فضایی‌خانه و تغییر در سبک‌ زندگی است که می‌تواند تجلّی ارزش‌های فرهنگی مد نظر اسلام را در جامعه به‌دنبال ‌داشته ‌باشد.

Rereading the Home Space Organization According to Islamic Texts with EBS Method and Matching with the Priority of Space Relationship in Christopher Alexander and John Lang Approaches

This Research is looking for how family relationship can be influence on relationship between public, semipublic and private zone in home. And it follows that matching this Islamic space organization with current theories about this relationship between spaces. Because most of educational system of architectural design in our country influenced by current theories in world, the main goal of this essay is A comparative study of two of the most important theories with Islamic thought for recognition the level of compliance with our religious culture and consequently enhance home design and teach it. To answer the above problem, family relationship described in the literature review and effective space organization on it is set with L ogical Reasoning method, and then with Home design experts question credibility findings of the review of argument has been made. Research method of this essay is Logical Reasoning, descriptive analytical study to refer to the documentation. With EBS Tactic Christopher Alexander and John Lang Approaches has been studied and the Priority of Space Relationship has been deducted and then a comparative study with Islamic thought has been done. This article provided the profile of home design according to family relationship in Islam. This profile displays principle architectural design in relationship between public, semipublic and private zone in home with using physical component: Privacy intuitive, visual relationship, access and hierarchy. Comparative studies show obvious differences in Islamic space organization and current famous world theories. Although Lang and Alexander theories are different (because different worldview of them), the most differences of Lang theory with Islam are in semipublic and private zone. And the most differences of Alexander theory with Islam are in public and private zone. The most of these differences based on different Family values and cultural purposes that notice in Islam. Achieve to family relationship requires to change the home space organization and to change in lifestyle that can be follow cultural values notice in Islam in our society.