سبک شناسی معماری هخامنشی

معماری نقطه تلاقی نیاز انسان با هنر است و می‌توان آن را تجلّی فکر و هنر بشر دانست. آن‌چه که معماری به ما می‌نمایاند، نمایی است از اجتماع، اقتصاد، مذهب و فرهنگ جامعه انسانی که بنا در آن شکل گرفته است. دوران هخامنشی از فصول پر افتخار تاریخ هنر و معماری ایران است که بدون شک بناهای عظیم آن هنوز هم موضوعی برای تفکّر بسیاری از پژوهندگان معماری، باستان شناسی و تاریخ هنر است. آن چه که امپراتوری هخامنشی را خاص و باشکوه می‌کند، تلفیق هنر سرزمین‌های دیگر و گذشتگان آن‌ها با عناصر بومی پارسیان است. این التقاط، از دید برخی منتقدان، ضعف معماری هخامنشی محسوب می‌شود، امّا با واکاوی‌های بیش‌تر این نکته مشخّص می‌شود که هنرمند خوش ذوق هخامنشی، این عناصر گرته‌برداری‌شده را ‌پروراند و با ترکیب آن‌ها با خصایص معماری اصیل ایرانی، در نهایت سبک با شکوهی را در معماری به وجود آورد. در این پژوهش نگارندگان با استناد به کتیبه های شاهان هخامنشی مرتبط با آثار معماری و هم‌چنین بررسی و تحلیل یافته‌های حاصل از کاوش‌های باستان‌شناسی سعی دارند الگو و سبک معماری خاص و شاخص امپراتوری هخامنشی را معرفی نمایند. روش تحقیق این پژوهش با استفاده از گزارش های باستان شناسی موجود و مطالعات تاریخی ـ تطبیقی آثار معماری برجای مانده است. آن چه به عنوان برآیند این پژوهش باید به آن اشاره کرد سبک خاص معماری در دوران هخامنشی است که شامل صفه سازی در زیر بنا،آپادانا (تالارهای ستون دار)، ستون های عظیم سنگی و سرستون ها،پایه ستون ها، برج های گوشه ایی، معماری پیکره ایی، دروازه های یادمانی و...است.