کنکاشی در بازار قیصریه لار با هدف ریشه یابی دوره ساخت بنا مقایسه تطبیقی بازار قیصریه لار و بازار زر گران بخارا

بازارهای ایرانی یکی از مهم ترین بخش?های تشکیل دهنده ساختار شهر در شهرهای تاریخی و فرهنگی باستان بوده?اند. این بازارها علاوه بر تاثیرگذاری بر ساختار کلی شهر و شکل?گیری محلّه ها، به عنوان یکی از مظاهر مهم معماری، در میان مردم از اهمیّت برخوردار بوده و در جهان نام آور شده?اند. به دلیل ویژگی?های منحصر به فردی که بازار قیصریّه لار نسبت به دیگر بازارهای برجای مانده از دوران کهن دارد، بررسی عمیق?تر و موشکافانه?تر آن ضروری به نظر می??رسد. هدف از این مقاله دست یافتن به قدمت این بنای ارزش مند است؛ چراکه تاکنون بررسی جامعی در مورد تاریخ دقیق ساخت بنا صورت نگرفته است و تمام تاریخ?های ذکر شده بر پایه حدس و گمان?های شخصی استوار است. نتیجه به دست آمده کمک بسیاری به بازشناسی جایگاه و پیشینه تاریخی شهر لار، هم چنین میزان اهمیّت و رونق آن در زمان?های گذشته خواهد کرد. برای دست یابی به این هدف از روش ترکیبی(توصیفی و تاریخی-تطبیقی) بهره گرفته شده است. ابتدا با مطالعات کتابخانه?ای و بررسی اسناد تاریخی، شیوه شکل?گیری بازارها در ادوار مختلف و مشابهت آن ها با بازار لار از جهت موقعیّت شهری و بستری که بازار در آن شکل گرفته و نیز از نظر ساختار و هندسه بنا بررسی شده ?است. به دلیل شباهت بسیار معماری بازار لار به شیوه معماری دوره تیموری، تمرکز خود را بر بازشناسی عناصر شاخص این دوره در بنای بازار قرار ?دادیم. به همین دلیل ابتدا شاخصه?های معماری دوره تیموری که در بازار لار وجود دارد، مورد کنکاش قرار گرفت. در ادامه به مقایسه تطبیقی میان بازار لار و بازرا بخارا، که آن هم متعلّق به دوره تیموری است، پرداخته شد. نتایج حاصله نشان می?دهد که ساخت و پیکربندی عناصر فضایی بازار لار کاملاً با شیوه?های به کار رفته در دوره تیموریان، مطابقت دارد. به بیان دیگر تمام ویژگی?های بارز این دوره به شیوه?ای اعلا در بازار لار نمود یافته ?است.