چگونگی طراحی ورودی بنا با توجه به اصول شکل گیری معماری آستانگی

فضای بین فضاها، و زمان بین زمان?ها انرژی متفاوتی را در خود دارند. این کیفیّت در آستانگی به نمایش در می?آید؛ بازه?ای بحرانی از انتقال که کاملاً از نظر شخصیّت از تجربه?های پیشینی و پسینی خود متمایز است. شخصیّت بخشی به این انرژی انتقال برای ساخت فضاهای قدرت مند که وظیفه اصلی انتقال را بر عهده دارند (آستانه ها) ضروری است. چگونگی تجلّی «آستانگی» در معماری را می?توان در بناهای موجود تحت عنوان «معماری آستانگی» به بحث گذاشت؛ زبانی که برای تمام فضاهایی که بر مساله انتقال تاکید دارند- یکسان است. از جمله این فضاهای آستانه عبارتند از: ورودی?ها و بازشوها، فضاهای گذر و فضاهای تقسیم. بنابراین، «آستانه» طیف معنایی گسترده?ای دارد که کم و بیش ناشناخته مانده است. با توجّه به این?که اصول شکل?گیری آستانگی بر چگونگی طرّاحی انواع آستانه?ها اثر می?گذارد، لازم است ابعاد گسترده این واژه نوظهور بررسی شود. این مقاله با هدف شخصیّت بخشی به مکان?های آستانه با استفاده از نُسخ علمی و از دیدگاه پدیدارشناسی به تحلیل و ارزیابی انواع آستانه?ها می?پردازد. آستانگی در ادبیات، پژوهش?های علمی، فرهنگی و تاریخی، مباحث معماری و نمونه?های موردی آن جستجو و کیفیّت?های این زبان کاربردی (معماری آستانگی) برای طرّاحی?های آینده بیان -شده است. در این روش هفت الگو از آستانگی در بحث تغییر و تحوّل و نو شدن در سلسله مراتب فضایی معماری مطرح می?شود و انتقال را دوره ای بحرانی در فرآیند تغییر و تحوّل تعریف می?کند. در نهایت، از چهار دسته مکان آستانه?ای (آستانه ورود و خروج، آستانه تجمعی، آستانه حرکت انتقالی و آستانه ارتباط بیرونی) در کالبد معماری و شهرسازی یاد شده و تجلّی آن?ها در چهار مقیاس (بنا، واحد همسایگی، محله و شهر) شناسایی گردیده است. با تبیین ورودی?ها به عنوان یکی از انواع مکان?های آستانه، پژوهش به نوع خاصی از آن (ورودی بنا) محدود شده است. در ادامه، ویژگی?های ورودی بنا مستخرج از مطالعات محققان و نیز لایه?های آن (لایه آشنایی، لایه عملکردی- تماسی و لایه دسترسی بصری) به بحث گذاشته شده است. سپس با توجّه به علل چهارگانه تاثیرگذار بر شکل?گیری هر لایه، ساختار و چارچوبی برای طبقه بندی ویژگی?های هر لایه آن و بیان دستورالعمل?های طرّاحی ارایه گردیده است. به کمک این چارچوب می توان آستانه?های ورود و خروج بنا را بر اساس اصول شکل?گیری معماری آستانگی بررسی کرد و در انسجام بخشی به احکام طرّاحی آن گام موثّری برداشت.