نقش کیفیّت منظر شهری در ایجاد حیات اجتماعی و هویّت مکانی شهروندان (مطالعه موردی: بزرگراه نواب)

امروزه مبحث هویّت مکانی شهروندان و حیات اجتماعی شهر از مسایل بسیار مهم زندگی شهری در جهان و ایران است. عوامل و عناصر مختلفی می?توانند در زمینه هویّت و مسایل اجتماعی شهروندان اثر?گذار باشند که یکی از مهم?ترین آن ها منظر شهری است. در واقع، دو مقوله هویّت و منظر شهر دارای تعاملات و پیوندهای متقابلی هستند. هر دو مقوله منظر و هویّت شهری به نوبه?ای در دهه?های گذشته در برنامه?ها و اقدام?های متخصصان و متولیان مسایل شهری در ایران مغفول بوده?اند و کمتر به آن ها توجّه شده است. این مقاله با توجّه به اهمیّت موضوع، بررسی روابط کیفیّت منظر شهری و نقش آن در ایجاد حیات اجتماعی و هویّت مکانی شهروندان را به عنوان هدف خود قرار داده است. به منظور انجام این مطالعه، نیاز به بستر جغرافیایی مناسب بوده است. لذا بزرگراه نواب در قلب شهر تهران به عنوان تجربه شهرسازی مدرن ایرانی انتخاب شد و منظر شهری این محدوده کاوش گردید و ساکنان آن مورد پرسش قرار گرفتند. روش انجام پژوهش تحلیلی- تبیینی بوده است. هم?چنین گردآوری اطلاعات به دو روش کتابخانه?ای و میدانی (با استفاده از ابزارهای پرسشنامه و مشاهده) انجام شده است. نتایج مطالعات نشان می?دهد بین دو متغیر هویّت مکانی و کیفیّت منظر شهری رابطه معناداری وجود دارد و این متغیّرها نسبت به کاهش و افزایش یکدیگر واکنش نشان می دهند و ارتباط آن ها قابل تعمیم است. بر اساس این قاعده در محدوده نواب، با توجّه به سطح نازل کیفیّت منظر شهری، هویّت مکانی و حس تعلّق به مکان و در نتیجه حیات اجتماعی شرایط چندان مناسبی وجود ندارد.