برنامه ریزی فضاهای امن شهری مبتنی بر تفکیک جنسیتی با رویکرد CPTED (نمونه موردی: محله فرهنگیان شهر بناب)

امروزه توجّه به مفهوم امنیّت شهروندان و روش?های ارتقای آن، از اولویّت?های اساسی حرفه?مندان و نظریّه پردازان شهری محسوب می?شود. جدای از اثرات اجتماعی و فرهنگی ناشی از برنامه?ریزی و طرّاحی محیط?های امن شهری بر الگوهای رفتار شهروندی و بهبود کیفیّت محیطی نواحی سکونتی، تبیین ویژگی و اثرات مرتبط بر نقش کالبدی شهر بر کاهش جرایم شهری یا کاستن از وقوع جرم، موضوع مستقل و با اهمیّتی است که در قالب نظریّه ?های نوین شهرسازی و نقش کالبدی شهر (برنامه ریزی و طرّاحی شهری) در کاهش و پیشگیری از جرایم شهری اشاره می?شود. این امر به این دلیل اهمیّت دارد که در فرآیندهای برنامه ریزی فضاهای شهری کمتر به توانمندی ?های بالقوه مناطق شهر و ساختمان?ها، در کاهش یا جلوگیری از جرایم، توجّه می?شود. امروزه حضور زنان در فضاهای شهری با عوامل متعدّدی محدود می?شود. در حالی که دست یابی به جامعه پایدار و عادلانه بدون مشارکت و حضور فعّال زنان امکان?پذیر نیست. این امر نیازمند بازنگری در مبانی سیاست های شهر با تاکید بر نقش زنان به عنوان شهروند (نه جنس دوم) است. محلّه فرهنگیان واقع در شهرستان بناب به علّت قرار گرفتن در حاشیه پیرامونی محدوده شهر دارای شرایط ویژه?ای از نظر پراکنش زمین های بایر و باغ ها است که امنیّت ساکنان بویژه زنان را به مخاطره انداخته است. برهمین پایه، در این نوشتار سعی شده است با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی و استفاده از داده?های اسنادی، مرور متون و منابع و برداشت?های میدانی از طریق پرسشنامه به معایب و مزایای تفکیک جنسیّتی در برنامه ریزی کالبدی با توجّه به رویکرد cpted در قالب جدول سوات پرداخته شود و در نهایت پیشنهادها و راه حل?های بنیادی از جمله احداث لبه تجاری فعّال و پرورش اقتصاد شبانه، حذف فضاهای خاموش و... در جهت بهبود الگوی برنامه?ریزی شهر ارایه شود.