گونه شناسی بقاع متبرّکه لاهیجان

معماری گیلان از ویژگی های خاص کالبدی برخوردار است که برخاسته از شرایط آب و هوایی معتدل و مرطوب است. رطوبت اشباع در هوا و بالا بودن سطح آب های زیرزمینی و اثرگذاری بر کالبد بنا، شکل معماری را متاثر از این شرایط کرده است. معمار گیلانی که به دلایل اقلیمی، اصرار به ساخت ایوان، کرسی چینی و سقف شیب دار دارد، با در نظر گرفتن این نکته که معماری آرامگاهی، ویژگی های رفتاری معماری مسکونی را ندارد، شکل کالبد بنا را تابعی از عملکرد آن در تطابق با اقلیم می داند. این مقاله با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن توصیف عناصر اقلیمی معماری گیلان، و برشمردن بخشی از تاریخ لاهیجان که بر تعدّد بقاع در منطقه موثر بوده، معماری بقاع متبرّکه و عناصر شکل دهنده به آن را به بحث گذاشته است. نگارنده با انتخاب چند بقعه شاخص و کم تر تغییر شکل یافته در معماری لاهیجان سعی در به دست آوردن الگوهایی مشابه در معماری بقاع متبرّکه در این منطقه از ایران را دارد. از یافته های این تحقیق می توان به الگویی مشابه در شکل مدفن، نسبت فضای باز و بسته، دیوارها، سقف ها، تزیین ها و تعداد ایوان ها در بناهای زیارتی لاهیجان اشاره نمود.