هویت و منظر شهری (مطالعه موردی شهر پاکدشت)

امروزه با توجه به پیشرفتهای دنیای جدید و افزایش جمعیت و گسترش شهرها و همچنین شکل گیری شهرهای جدید و پیرامونی، به مساله هویت و ایجاد حس تعلق ساکنان به مکان و شهر کمتر توجه میگردد و یا کاملا به فراموشی سپرده شده است. یکی از مسایلی که هویت را به شدت تهدید میکند فرآیند جهانی شدن و پدیده دهکده جهانی است که تمام حد و مرزهای سنتی را از میان برداشته و در نهایت به جایی انجامیده که فرد میتواند به هرجایی تعلق داشته باشد، در حالی که در چنین وضعیتی فرد به هیچ جایی تعلق نداشته و ویژگی و هویت مکانی او از بین خواهد رفت. به این ترتیب جامعه به یک فضای فرهنگی بی هویت، بدون تشخص و پیچیده تبدیل میشود. در این حالت، فضای بی تعیّن که یک نامکان است به بستر زندگی اجتماعی تبدیل میشود و ارتباطی که میان مکان، فرهنگ و هویت وجود داشته به هم میخورد. در صورتیکه با ایجاد ویژگیهای مکانی و هویتی میتوان حس تعلق فرد به مکان خاص و یا جامعه را ایجاد و تقویت نمود. این تحقیق به بررسی در این زمینه پرداخته و جنبههای منظر شهری آن را تاکید میکند.برای ملموس کردن پژوهش، این تحقیق مساله هویت شهری را از دیدگاه منظر شهری و عناصر منظر شهری مثل مبلمان شهری، فضای سبز، جدارهها، فضاهای شهری، مسیرهای پیاده، تبلیغات شهری، هنر شهری و نورپردازی مورد بررسی قرار داده است و همچنین عوامل مختلف فرهنگی و اجتماعی نیز در این امر دخالت مستقیم داده شده اند.در این تحقیق از روشهای تحقیق کیفی و همبستگی و روش تحقیق اسنادی برای استنتاج و اثبات عوامل موثر در هویت و منظر شهری استفاده گردیده است. از مباحث مطرح شده در پژوهش میتوان نتیجه گرفت در بخشهایی از شهر که اغتشاش دیداری کمتری وجود دارد و عناصر منظر شهر از یک تناسب مطلوب دیداری بهرهمند هستند، ساکنان نسبت به آن احساس تعلق نسبتا بیشتری دارند و نیز این نتیجه به دست میآید که منظر شهری خوب میتواند باعث ارتقای هویت شهر شود.