مطالعه و گونه شناسی چهار طاقی های استان اصفهان

بدون تردید یکی از دوران موثّر بر تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران، حکومت ساسانیان است. این سلسله که امپراتوری خود را با تاج گذاری اردشیر بابکان در سال 226 میلادی شروع کرد استوار بر اندیشه، تمدن و فرهنگ پیشینیان پارسی خود بود. با توجّه به اهمیّت مطالعه نمودهای فرهنگی و هنری هر جامعه در آثار مادی آن، مطالعه آثار و بقایای چهارطاقی های برجای مانده از این دوره از اهمیّت خاصی برخوردار است. افزون بر این استان اصفهان به دلیل موقعیّت جغرافیایی خود (قرارگیری در مرکز ایران) در طول تاریخ مدّ نظر حکومت های مختلف قرار داشته است. امّا به دلیل تراکم آثار و بناهای دوره اسلامی، کم تر مورد توجّه پژوهشگران دوره ساسانی قرار بوده است. این مقاله با دو هدف مطالعه تعداد و گونه های مختلف چهارطاقی موجود در استان اصفهان و ارزیابی چگونگی پراکندگی آن ها در سطح استان تدوین شده است. در مجموع؛ شش چهارطاقی نخلک، قلعه دار، شیرکوه، نطنز، خرمدشت و نیاسر در سطح استان اصفهان در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. این چهارطاقی ها در دو گونه ساده و مرکب تقسیم بندی می شوندکه سه چهارطاقی شیرکوه، قلعه دار و خرمدشت به دلیل وجود ساختارهای معماری دیگری در اطراف خود، در زمره چهارطاقی های مرکب قرار می گیرند و سه چهارطاقی نخلک، نطنز و نیاسر کاملاً منفرد هستند و در زمره چهارطاقی های ساده هستند.