گام هایی برای دست یابی به مدیریت شهری جامع در ایران

این مقاله در پی پاسخگویی به این پرسش اساسی مرتبط با مدیریّت شهری است: «ضرورت‏ها و شیوه دست‏یابی به مدیریّت شهری جامع و پویا در ایران چگونه خواهد بود؟» در نتیجه هدف از نگارش این مقاله، تدوین گام‏هایی برای دست‏یابی به مدیریّت شهری جامع متّکی بر شهروندان در ایران است. بخش اول این مقاله به بررسی و تحلیل وضعیّت موجود مدیریّت شهری از سه زاویه پرداخته است که نتایج آن بدین شرح است: 1. شهرداری‏ها و شورای اسلامی شهر در حال حاضر نهادهای کارگزار دولت در اداره شهر هستند و نه نهادهای مدیریّتی شهر. در واقع، شهرداری‏ها، در وضع کنونی زیر مجموعه دولت محسوب می‏شوند و اختیارات مدیریّت شهری تقریباً به طور کامل در دولت جمع شده است. بنابراین مدیریّت شهری با بحران مشروعیّت مواجه است؛ 2. با طرح نظریّه بلوغ‏یافتگی و عدم آن مشخّص می‏گردد که دولت با در اختیار داشتن وظایف متعدّد در مقیاس شهر، شهرداری‏ها و شورای شهر را در بلوغ‏نیافتگی نگه‏داشته است، به همین دلیل دولت نیز در وضعیّت بلوغ‏نیافتگی باقی مانده است؛ 3. دیدگاه مسلّط بر مدیریّت شهری در ایران پس از مشروطیّت تاکنون دیدگاه ادغام «شهر» در «دولت» است که باید با مدل سه قطبی دولت، شهر و شهروند باز تعریف گردد. با توجّه به ابعاد مطرح شده و یافته‏های تحقیق سعی شده است گام‏هایی برای دست‏یابی به مدیریّت شهری جامع متکی بر شهروندان در ایران تدوین گردد. این گام‏ها عبارتند از: 1. ضرورت برقراری تعادل بین وظیفه و اختیار در مدیریّت شهری، 2. جایگزینی رابطه دولت- شهروند به شهروند- مدیریّت شهری جامع، 3. تعریف جامع و مانع از اختیارات شهروند، شهرداری، شورای شهر و دولت در مدیریّت شهری، 4. تعیین الزامات ساختار‏ مدیریّت شهری در ایران و تمایز میان مدل‏های مدیریّتی در شهرهای نیازمند، ترازمند و فرازمند.