تحلیل تطبیقی بافت‌های شهری پیرامون ایستگاه‌های مترو بر اساس شاخص‌های توسعه حمل‌ونقل‌محور (tod)، مطالعه موردی: ایستگاه‌های میرزای شیرازی و نمازی از خط یک قطار شهری شیراز

مسئله حمل‌ونقل همواره به‌عنوان یکی از عمده‌ترین چالش‌های شهری محسوب می‌شده است. رشد شتابان اقتصادی و جمعیتی شهرها، افزایش مالکیت خودروهای شخصی، محدودیت زیرساخت‌های حمل‌ونقل شهری، افزایش سفرهای درون‌شهری و توسعه نامتناسب فضاهای شهری، باعث افزایش معضلات ترافیکی در شهرها می‌شود. امروزه جهت رهایی از این مشکلات و افزایش مطلوبیت و کیفیت زندگی در شهرها، توسعه فضاهای شهری بر مبنای سیستم حمل‌ونقل عمومی شکل می‌گیرد. فواید tod به‌طور گسترده‌ای اثبات شده است، از کاهش انتشار کربن گرفته تا دستیابی به طیف وسیعی از دیگر مزایای اقتصادی- اجتماعی ذاتی در شهرهای پایدار و زنده. افزایش مالکیت خودرو در شهر شیراز که جمعیت آن در سال‌های بعد از انقلاب با رشد شدیدی روبرو شده است و هم‌چنین تشدید استفاده از اتومبیل‌های شخصی در این شهر باعث بروز مشکلات زیادی چون ترافیک شدید، بروز انواع آلودگی‌ها از قبیل آلودگی هوا و آلودگی صوتی شد که این امر ضرورت توجه به توسعه حمل‌ونقل‌محور را در این شهر آشکار ساخت و در پی این امر قطار شهری به‌عنوان شیوه حمل‌ونقلی کارآمد مورد توجه قرار گرفت. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی و تحلیل بافت‌های شهری پیرامون ایستگاه‌های قطار شهری شیراز بر اساس معیارهای توسعه حمل‌ونقل‌محور (tod) است. محدوده مورد مطالعه، دو ایستگاه منتخب از خط یک قطار شهری شیراز، ایستگاه‌های میرزای شیرازی و نمازی است. در این تحقیق، ابتدا به شناسایی اصول توسعه با محوریت حمل‌ونقل عمومی پرداخته شده است. پس از آن، مشخصات محدوده مورد مطالعه با معیارهای توسعه حمل‌ونقل‌محور و استاندارد‌های موسسه سیاست‌های توسعه و حمل‌ونقل (itdp ) ارزیابی گردیده و با استفاده ازswot به تجزیه و تحلیل ایستگاه‌ها پرداخته است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد ایستگاه میرزای شیرازی در وضعیت برنزی قرار دارد اما ایستگاه نمازی حتی در این وضعیت نیز قرار نمی‌گیرد. دسترسی به خدمات محلی، تراکم غیرمسکونی مناسب و گزینه‌های حمل‌ونقل در ایستگاه‌های مورد مطالعه از نقاط قوت این رویکرد است. معیار تراکم مسکونی در ایستگاه‌ها پایین بوده و نیاز به افزایش دارد. یافته‌های این تحقیق می‌تواند برای کمک به برنامه‌ریزان در ارزیابی اقدامات انجام شده در توسعه ریلی درون‌شهری به کار گرفته شود.

comparative analysis of urban contexts around subway stations based on indicators of transit-oriented development (tod), case study: mirza shirazi and namazi subway stations

transportation issue has always been considered as one of the major urban problems. the rapid economic and demographic growth of cities, the increase of private car ownership, the limitation of urban transportation infrastructure, the increase of intra-city travel and the disproportionate development of urban spaces will increase the traffic problems in cities. today, to get rid of these problems and increase the quality of life in cities, urban spaces are developed based on the transit system. the benefits of tod have been widely demonstrated, from reducing carbon emissions to achieving a range of other inherent socio-economic benefits in sustainable cities. the increase in car ownership in shiraz, whose population has overgrown in the years after the revolution and the intensification of the use of private cars in this city, caused many problems such as heavy traffic, air pollution, and noise pollution. this revealed the necessity of attention to transit in this city, and as a result, the urban train was considered an efficient transit method. the primary purpose of this study is to evaluate and analyze the urban areas around the public transportation stations in shiraz based on the tod criteria.the case study is two selected stations from shiraz metro, mirzai shirazi and namazi stations. in this study, first, the principles of tod have been identified. after that, the characteristics of the case study have been evaluated with the tod criteria and the itdp standards. then, the stations were analyzed using swot. this study shows that mirzai shirazi station is in a bronze condition, but the namazi station is not even in this condition. access to local services, proper non-residential density, and transit options at the stations are the strengths of this approach. housing density in stations is low and needs to be increased. the findings of this study can be used to assist planners in evaluating actions taken in intra-city rail development.