برنامه‌ریزی توسعۀ مجدد زمین در محله‌های بافت تاریخی (مطالعۀ موردی: محله زرتشتی‌ها در بافت تاریخی شهر یزد)

ثبت بافت تاریخی شهر یزددر مجموعه شهرهای میراث جهانی یونسکو، مطابق معیار سوم و پنجم فرهنگی یونسکو، در سال 2017 صورت گرفت. یکی از استراتژی های تداوم سکونت در آن، استفاده مجدد از آن دسته از اراضی است که پیشتر تحت استفاده بوده و امروز به صورت زمین افتاده یا اراضی تحت ساختمان های مخروبه و متروکه به فضاهای ناکارآمد تبدیل شده است. هدف پژوهش، در مرحله اول، اولویت بندی محله های بافت تاریخی یزد از حیث میزان پتانسیل این اراضی برای توسعۀ مجدد و سپس ارائه برنامۀ ارتقای کارایی در استفاده از آنها را در پهنه (محله) دارای بیشترین قابلیت است. سنجش میزان پتانسیل اراضی با کاربست روش تصمیم گیری چندمعیاره anp و برنامه ریزی استفاده مجدد اراضی در پهنه دارای بیشترین قابلیت به روش برنامه ریزی راهبردی انجام شده است. بنا بر یافته های پژوهش، تمام محله های بافت تاریخی شهر یزد، دارای سهم قابل ملاحظه ای از اراضی واجد ارزش توسعۀ مجدد در لبه و درون خود هستند. محله زرتشتی هابه واسطه «مطلوبیت اجتماعی، توان اقتصادی به ویژه در حوزه گردشگری و دسترسی مناسب تر» دارای پتانسیل بیشتری برای توسعه مجدد است. همچنین کاربری های مناسب پیشنهادی در اراضی دارای قابلیت توسعه و نیز راه کارهای رونق زندگی در محله زرتشتیان ارائه شده است. پژوهش، نمونه کاربست برنامه ریزی توسعه مجدد اراضی ناکارآمد در بافت های تاریخی و قدیمی را نشان می دهد.

Land Redevelopment Planning in the Urban Historical Fabrics Case study: Zartoshtiha Neighborhood in thehistorical fabric of Yazd city

The Inscription of the historical fabric of Yazd in the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization World Heritage Cities, according to the third and fifth UNESCO cultural criteria, was performed in 2017. One of the strategies for the preservationdaily life in the historical fabric is to reuse the previous lands that have been abandoned or the ones under dilapidated buildings that have become non-productive spaces. The researchpurpose is the first, prioritizing the neighborhoods of the historical fabric of Yazd in terms of the potential of these lands for redevelopment; and then presenting the program of improve the efficiency in their use in the area(neighborhood) with the most capability. The Analytic network process, is one of themulti-criteria decision-making methods that have been used to measure the potential of these lands, and the strategic planning process has been used to plan their reuse in the area with the most capabilities. All neighborhoods of the historical fabric of Yazd have a significant share of land worth redevelopment at their central core and outskirts. Zartoshtiha (followers of the religion of Zoroaster) neighborhood showed a greater potential for redevelopment due to its social desirability, economic potential, especially in the field of tourism, and proper access. The article alsooffersthe proposed suitable uses onpotentially redeveloping lands as well as solutions for the prosperity of life in the Zartoshtiha neighborhood. This article is also an example of the application of non-productive land redevelopment planning in historical and ancient fabrics.