تبیین مدل کیفیت محیط در بازآفرینی شهر ایرانی اسلامی

نوسازی بافت‌‌های فرسوده با هدف ارتقاء کیفیت محیط با رویکردهای مختلف انجام شده است. امروزه بازآفرینی به عنوان پارادایم غالب نوسازی، ابعاد گسترده‌‌تری را برای بهبود کیفیت محیط، ملحوظ می‌‌دارد. از طرفی کیفیت محیط نیز با در نظر گرفتن ابعاد مختلف به بررسی ویژگی های محیط زندگی می پردازد. این پژوهش با هدف مطالعۀ ابعاد و شاخص‌‌های کیفیت محیط در بازآفرینی بافت‌‌های فرسوده در شهرهای ایرانی اسلامی، با روش کیفی (از نوع توصیفی تحلیلی) و با استفاده از نرم افزار maxqda به عنوان ابزار پژوهش انجام شده است. رویکرد حاکم بر مقاله، بر تعاضد (سازگاری علم و دین) تاکید دارد و با ترکیب مفاهیم کیفیت محیط، بازآفرینی و شهر ایرانی اسلامی مدل مناسب، استخراج می‌‌شود. مدل مستخرج از پژوهش مبتنی بر ابعاد و سطوح است. از انطباق شاخص های کمی و کیفیِ کیفیت محیط با ابعاد پنجگانه بازآفرینی، ابعاد و از ساحات وجودی انسان (بر آمده از مطالعات اسلامی) سطوح مدل (جسمی، ذهنی و معنوی) به دست آمده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد کیفیت محیط در بازآفرینی شهرهای ایرانی اسلامی تنها بر کالبد متمرکز نخواهد بود و ابعاد اجتماعی، مدیریتی، عملکردی، اقتصادی، ادراکی و محیطی را نیز در برمی گیرد. فرایند بازآفرینی و محیط باید در هر کدام از ابعاد ذکر شده به نیازهای جسمانی، نفسانی و عقلانی انسان پاسخگو باشد.