بررسی عوامل موثر بر اجتماع‌پذیری بوستان‌های محلّه‌ای مطالعه موردی: بوستان‌های شهرک زعفرانیه تبریز

با نظر به ضرورت توجه به زندگی اجتماعی به‌عنوان رهیافتی در خروج از بحران هویت اجتماعی در شهرهای معاصر، اهمیّت بوستان‌های شهری بعنوان فضای تعاملات اجتماعی، و توصیه اسلام به زندگی اجتماعی، طرح مساله تحقیق حاضر نگرشی اجتماعی به بوستان‌های محلّه‌ای و جستاری در عوامل موثر بر ارتقاء اجتماع‌پذیری آنها است. اهمیّت تحقیق در توجه به نقش مکان در زندگی اجتماعی انسان‌ها، و ضرورت توجه به فضاهای باز و عمومی چون بوستان‌های شهری، به‌عنوان بستر تعاملات اجتماعی و نقش آن در الگوهای تفریح و فراغت است. براساس مطالعات اولیه، در میان بوستان‌های شهرک زعفرانیه تبریز، بوستان بهاران، با وجود شرایط اجتماعی و کالبدی مشابه و به‌رغم آلودگی صوتی نامتعارف، نسبت به دو بوستان هم‌جوار خود (زعفرانیه و میرداماد) دارای سطح اجتماع‌پذیری بیشتری است. لذا، کنکاش در پی چرایی و عوامل موثر بر این موضوع سوال تحقیق حاضر را شکل داده است. روش تحقیق، ترکیبی از راهبردهای کمّی و کیفی است. برای انجام تحقیق از روش‌های همبستگی و تحلیل نرم‌افزاری (برنامه spss)، و تحلیل محتوای مصاحبه‌ها و بررسی‌های میدانی، سود جسته شده است. سنجش کمی مولفه‌های اجتماع‌پذیری از طریق آزمون‌های تعقیبی lsd و تحلیل واریانس یک‌طرفه بر تفوق سطح اجتماع‌پذیری بوستان بهاران بر دو بوستان دیگر صحه گذاشت. بررسی ابعاد دیگر اجتماع‌پذیری از طریق انجام مصاحبه‌ با استفاده‌کنندگان از بوستان‌ها و بررسی‌های میدانی پیگیری شد. پس از انطباق داده‌های بدست آمده، متغیّرها و ویژگی‌های محیطی مرتبط با اجتماع‌پذیری بوستان‌های شهری استخراج و دسته‌بندی شد. می‌توان گفت که در شرایط یکسان محیطی در بوستان‌ها، مولفه‌های امنیّت اجتماعی و قلمرو‌های مکانی از مهم‌ترین عوامل نزد استفاده‌کنندگان بویژه، خانواده‌ها بوده است. هم‌چنین وجود امکانات تفریحی و فرهنگی (با توجه به انتظارات عمومی از بوستان‌ها) و نیز امکانات رفاهی و آسایش محیطی از دیگر اولویت‌های استفاده‌کنندگان از بوستان‌ها به شمار می‌رود. در نهایت موارد تاثیرگذار بر تحقق اجتماع‌پذیری در بوستان‌های شهری به‌صورت پیشنهادهایی ارائه گردیده است.