تاثیر شکل کالبدی بلوک های شهری بر خُرداقلیم فضاهای باز شهری در اقلیم گرم و خشک مطالعه موردی: شهر یزد

با توجّه به وجود رابطه متقابل و تنگاتنگ بین ساختمان‌ها و محیط خارجی آنها، عواملی چون ساخت و بافت شهری، شکل، ارتفاع و اندازه بناها، جهت‌گیری خیابان‌ها و ساختمان‌ها، مصالح، سطح فضاهای باز و پوشش گیاهی اقلیم خرد شهری را تحت تاثیر قرار می‌دهند. به عبارتی، هر عنصر انسان‌ساخت شهری در بالا و اطراف خود، اقلیم مصنوعی خاصی پدید می‌آورد که همواره با آن در ارتباط متقابل قرار می‌گیرد. شکل شهر و اجزا و عناصر تشکیل‌دهنده آن علاوه بر این‌که می‌توانند بر کیفیّت فضاهای شهری اثر بگذارند، کیفیّت هوای شهر را نیز می‌توانند تغییر دهند؛ به نحوی که تمرکز یا پراکندگی عناصر آلوده‌کننده هوا که از مسائل عمده شهرهای امروز دنیا است و به جریان‌های جوی و تشکیل جزایر حرارتی در داخل شهر بستگی دارد، نیز به نوبه خود تحت تاثیر شکل شهر قرار می‌گیرد. مقاله حاضر با هدف بررسی نقش شکل شهری بر خُرداقلیم و ایجاد آسایش حرارتی برای کاربران فضا، تدوین شده و با استفاده از روش توصیفیتحلیلی در بخشی از اراضی 17.5 هکتاری سیلو شهر یزد انجام گرفته است. در مرحله اول با روش شبیه‌سازی با استفاده از نرم افزار انوی‌مت، پارامترهای اقلیمی چون دمای هوا، سرعت باد، میزان دمای متوسط تابشی، رطوبت نسبی در گرم‌ترین روز سال 1394 برای سایت محاسبه و سپس آسایش حرارتی بر اساس شاخص فانگر pmv برای گروه مشخّص برآورد شد. در مرحله دوم 24 سناریوی پیشنهادی با توجّه به نحوه ترکیب توده و فضا و جهت قرارگیری، شبیه‌سازی شد تا از طریق مقایسه آسایش حرارتی مناسب‌ترین شکل شهری از نظر هم‌جواری توده و فضا و چینش قطعات و جهت‌گیری برای شرایط آب و هوایی یزد شناسایی شود. نتایج نشان می‌دهد شکل شهری حیاط مرکزی با جهت‌گیری شمال‌غربیجنوب شرقی مناسب‌ترین شکل شهری برای شهر یزد است و حداکثر شرایط آسایش حرارتی را برای عابران پیاده فراهم خواهد کرد.